Sofie Obbens Groei en ontwikkeling 28 sep 2024, 09:03

Leestijd: 5 minuten

Emily en haar man zijn doof en hebben twee horende kindjes: ‘Wij leren hen gebarentaal’

Op Werelddovendag besteden wij aandacht aan dove ouders. Hoe is het om doof te zijn en (horende) kinderen te hebben? Emily en Vincent zijn beiden doof en hebben twee horende kinderen. Het interview is deze keer per mail gegaan, omdat zij beiden niet voldoende kunnen horen en praten om te telefoneren.

• Naam: Emily
• Leeftijd: 29 jaar
• Partner: vriend Vincent (29), tien jaar samen, waarvan vijf jaar samenwonend  
• Kinderen: Twee kinderen, van bijna twee jaar oud en een maand oud
• Huisdieren: “Op het moment geen. Wij hadden twee grasparkieten, die maakten veel lawaai. Daar hadden wij geen last van, omdat wij doof zijn, hahaha!”

Sinds wanneer ben je doof? 

“Mijn vriend en ik zijn allebei doof geboren. Bij mij is de oorzaak niet duidelijk. Mijn ouders hebben genetisch onderzoek laten doen en het rare was dat er werd gezegd dat als ze tweede kind wilden en het een jongen zou zijn, de kans 50 procent is dat hij doof zou zijn.

Mijn vriend is doof door het syndroom van Waardenburg. Het is erfelijk en dat heeft hij van zijn vader.

Toen ik ongeveer een jaar oud was, was er vastgesteld dat ik doof ben. Ik ben op mijn derde geopereerd met CI. CI is een implantaat in mijn hoofd met een draadje dat doorloopt in mijn slakkenhuis. Dat draadje neemt de geluiden op en ik krijg dan de geluidssignalen in mijn hersenen waardoor ik kan horen.”

Kun je wel praten? 

“Ja, ik kan praten! Maar niet zoals de horende mensen. Ik praat alsof ik uit het buitenland kom, haha. Veel mensen denken dat ik buitenlandse ben, omdat ik een heel ander accent heb. Maar mijn accent is dat van een doof persoon en mensen zijn hier niet bekend mee. Soms beginnen mensen Engels tegen me te praten tegen mij vanwege mijn accent. Ik moet er wel om lachen hoe mensen hun best doen om met mij te communiceren. Ik leg ze dan uit dat ze gewoon Nederlands kunnen praten of hun mobiel kunnen gebruiken om te typen zodat ik kan lezen wat ze zeggen. Mijn vriend praat ook, alleen is hij wat moeilijker te verstaan.

Per doof persoon verschilt het hoe goed je kan praten. Sommigen dove mensen kunnen helemaal niet praten, sommigen kunnen bellen. Dat zou ik ook wel willen. Ik kan niet bellen omdat ik de toon van iemands stem niet kan volgen zonder te liplezen. Ik ben erg goed in liplezen. Ik hoor de geluiden en lees tegelijkertijd de lippen. Ik begrijp dan goed wat er gezegd wordt.”

Zijn je gezinsleden wel horend? 

“Ja, mijn vriend en ik zijn enige dove personen in onze familie. Iedereen is horend, zelfs onze kinderen.”

Was de keuze om mama te worden lastiger als doof persoon? 

“Nee, helemaal niet. Ik zie mezelf niet als beperkt om mama te worden. Ik voel me een normaal mens zoals ieder ander. Ik wist toen ik kind al dat ik mama wilde worden. Toen ik een zusje kreeg, was ik erg zorgzaam en wilde ik al helpen met de verzorging. Ik ben altijd dol geweest op baby’s.”

Hoe communiceer je met je vriend?

“Wij communiceren met gebarentaal zonder stem. Wij hebben gebarentaal geleerd van onze ouders en op de dovenschool.”

Hoe communiceer je met je kinderen?

“Ik praat niet hardop tegen mijn zoontje. Ik communiceer in gebarentaal zonder stem. Soms gebruik ik mijn stem wanneer hij een woord wilt uitspreken, maar niet weet hoe dat moet. Dan laat ik hem met mijn lippen zien hoe dit moet. Omdat Vincent niet goed kan praten en ik wel, praten wij in gebarentaal met elkaar. Dit doen veel dove mensen. Daarom leren wij onze kinderen gebarentaal, het is nu eenmaal onze moedertaal. Onze kinderen begrijpen ons goed en wij hen ook. Communicatie is de basis van de opvoeding. Wij willen dat onze kinderen alles tegen ons kunnen vertellen en veilig hun gevoelens kunnen uiten, zonder tegen de communicatie aan te lopen. Daarom leren wij onze kinderen de gebarentaal.”

Heeft dit invloed op zijn taalontwikkeling? 

“Nee, de taalontwikkeling van onze peuter loopt zelfs voor omdat hij twee talen leert. Kinderen leren snel. Hij kan goed woordjes zeggen en spreekt gebarentaal op zijn eigen manier. Hij gebaart nog niet perfect, maar dat komt vanzelf. Hij is nog geen twee en wij vinden het erg knap dat hij dit zo snel leert. Hij kon met 21 maanden al tot tien al tellen in gebarentaal.”

Hoe heb je hem gebarentaal geleerd? 

“Door met gebarentaal tegen hem te gebaren zonder de stem te gebruiken. Ik begon al met gebaren toen hij baby was.”

Krijg je weleens oordelen van je omgeving als dove mama? 

“Vroeger werd ik vaak raar aangekeken door mijn stem en mijn gebarentaal. Nu niet meer, omdat de dove cultuur steeds bekender is geworden in Nederland. Onze Nederlandse gebarentaal is zelfs een erkende taal. Dat komt ook door de doventolk tijdens de persconferenties in de coronaperiode.

Tijdens een nieuwsbericht over corona, kwam er een dove man met een bord in beeld staan met de tekst: ‘’Waar is de tolk?’’ Daarna kwam de tolk met de persconferentie. Sindsdien merk ik goed dat mensen positiever op mij reageren als ik zeg dat ik doof ben.

Maar ik hoor ook rare dingen. Ooit zei iemand zei tegen mij dat ze niet wist dat dove moeders ook kinderen konden krijgen. Ik moest erom lachen.”

Is er iets wat je wil zeggen tegen de buitenwereld over dove mama’s? 

“Alles is mogelijk om mama te zijn. Het maakt niet uit of je een beperking hebt. Iedereen kan mama worden.”

Ken je andere dove mama’s? 

“Ja, maar niet heel veel. Ik wil wel dove mama’s leren kennen en ervaringen uitwisselen. Dat zou erg leuk zijn.”

Hoe is het om als dove mama een kindje op te voeden? 

“Ik ben een trotse, dove mama. De opvoeding is net zo’n grote uitdaging voor mij als voor horende moeders. Wij zijn een doodnormaal gezin met twee kinderen.”

Vandaag is het Werelddovendag: wat vind je van deze dag?

“Fantastisch, want er zijn op deze dag speciale bijeenkomsten voor doven en dan ontmoet ik leuke, dove mensen waar ik ervaringen mee kan uitwisselen. Dove mensen kunnen urenlang kletsen. Dove mensen letten eigenlijk nooit op de tijd. Wij drinken ook vaak koude koffie, omdat wij niet kunnen ophouden met gebaren. Dat is het nadeel van dove mensen, haha!”

Lees hier het verhaal van Misa, die in baby- en kindgebaren communiceert.

Experts waarschuwen: kinderen kunnen gehoorschade oplopen door white noise-apparaten