Sofie Obbens Kinderopvang 2 aug 2024, 09:03

Leestijd: 4 minuten

Ouders betaalden gemiddeld 3.210 euro aan kinderopvang. Wat zijn goede alternatieven?

In 2023 ontvingen ruim 700.000 ouders toeslag voor de kinderopvang van in totaal iets meer dan een miljoen kinderen. Gemiddeld betaalden ouders over het afgelopen jaar 3.210 euro zelf. Wat zijn goede alternatieven voor kinderopvang? En wat zijn de kosten?

De overheid heeft een maximum uurprijs voor de kinderopvang vastgesteld. Een organisatie bepaalt de tarieven zelf en mag dus een hogere uurprijs vragen. Driekwart van de ouders betaalden voor de kinderopvang in 2023 een hoger uurtarief dan het maximum vastgestelde uurtarief, meldt het CBS. Tot dit tarief kunnen ouders kinderopvangtoeslag aanvragen, het verschil betaal je als ouder zelf.

Risico’s kinderopvang tot 1 à 1,5 jaar

Hoewel kinderopvang dus duur kan uitvallen, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Utrecht (2022) dat kinderopvang vanaf 2 à 3 jaar positief bijdraagt aan de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen op middellange en lange termijn. De kinderen worden gestimuleerd in hun ontwikkeling, bijvoorbeeld door voorgelezen te worden, samen te zingen, te bewegen, buiten te spelen en creatieve activiteiten te ondernemen. Omringd door leeftijdsgenootjes, leren de kinderen veel van elkaar.

Maar voor kinderen die jonger dan 2 jaar zijn, is het bewijs minder eenduidig, laat het onderzoek zien. De onderzoekers schrijven dat intensieve kinderopvang tot 1 à 1,5 jaar risico’s met zich meebrengt voor de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Deze risico’s zijn groter bij lagere kwaliteit van de opvang en groter voor kinderen voor wie het alternatief is opvang van hoge kwaliteit thuis door de ouders. Dit kan je dus weerhouden om voor kinderopvang te kiezen en te kijken of alternatieven ook mogelijk zijn.

En dan zijn er nog de lange wachtlijsten die ervoor kunnen zorgen dat je geen plekje kunt krijgen. Om kans te maken op een plekje, moet je je in sommige gemeenten al voordat je zwanger bent inschrijven bij diverse kinderopvangorganisaties. Mocht je op korte termijn geen zicht hebben op een plek bij de kinderopvang of om een andere reden nadenken over alternatieven, dat zijn dit de opties.

Wat zijn goede alternatieven voor de kinderopvang?

Gastouder

Een gastouder vangt maximaal zes kinderen tegelijkertijd op, waardoor er veel aandacht voor je kind is. De gastouder kent je kind goed en kan op de behoeftes, wensen en talenten inspelen. Nog een voordeel is dat je bij gastouderopvang per uur betaalt en niet per dagdeel, zoals op een kinderdagverblijf. In principe betaal je alleen de uren die je kind daadwerkelijk wordt opgevangen. Dit maakt gastouderopvang vaak voordeliger dan een kinderdagverblijf.

Oppas aan huis

Een oppas aan huis betaal je om bij jou thuis op je kind(eren) te passen. Net zoals een gastouder, betaal je een oppas aan huis vaak per uur en niet per dagdeel. Een oppas aan huis kun je ook vragen om extra taken doen, zoals huishoudelijk werk. Vaak is een oppas aan huis flexibeler dan de kinderopvang. Werk je bijvoorbeeld ’s avonds, dan is een oppas aan huis waarschijnlijk handiger dan een kinderdagverblijf. Een oppas aan huis hoeft geen diploma’s of certificaten te hebben, een officiële gastouder moet dat wel. Je ontvangt daarom voor een oppas aan huis geen kinderopvangtoeslag.

Oppas delen

Een gedeelde oppas past op kinderen van meerdere gezinnen tegelijk. Ouders van twee of meerdere gezinnen maken samen gebruik van één gedeelde oppas. De schoolschema’s van de kinderen sluiten op elkaar aan, waardoor het voor de oppas goed werkt. De taken van een gedeelde oppas zijn hetzelfde als die van een oppas die voor één gezin werkt, dat kunnen ook vooraf afgesproken huishoudelijke taken zijn. Omdat je bij een oppas geen recht hebt op kinderopvangtoeslag, kan het duurder uitvallen dan bijvoorbeeld een gastouder. Maar het kan ook juist meevallen, omdat je de kosten deelt. Zorg ervoor dat je de kosten en baten goed tegen elkaar afweegt. 

Informele oppas

Je kunt er ook voor kiezen om de formele oppas zoals kinderdagverblijf of gastouder te combineren met of te vervangen voor een informele oppas, zoals opa’s, oma’s, andere familieleden of buren. Voor kinderen is het vaak fijn om in hun eigen omgeving opgevangen te worden. De hoeveelheid kinderen op een opvang is voor kinderen vaak vermoeiend en in hun eigen omgeving kunnen ze vaak beter tot rust komen. Het is even rekenen, maar wanneer je een of twee dagen opvang vervangt door een oppas die je kinderen thuis opvangt, ben je daarnaast vaak ook goedkoper uit.

Ouders onderling

Ken je andere ouders die op andere dagen dan jijzelf werken? Dan is de goedkoopste oplossing om elkaars kinderen op te vangen. De dagen waarop jij werkt, past de andere ouder op de kinderen en vice versa. Dit werkt goed wanneer je evenveel dagen opvang nodig hebt en is ideaal wanneer kinderen ongeveer dezelfde leeftijd hebben en een klik met elkaar hebben. Je moet op je vrije dagen wel voor andere kinderen willen zorgen, maar het voordeel is dat kinderen elkaar vaak ook weten te vermaken.

Maak wel goede afspraken over wat je doet wanneer een van de ouders of kinderen ziek is of wanneer je niet kan oppassen. Dit soort afspraken kun je vastleggen in een contract tussen de gezinnen. Om wrijving te voorkomen, is het belangrijk om op één lijn te zitten.

Dit zijn de voor- en nadelen van horizontale en verticale groepen in de kinderopvang