Japke Janneke Sybesma Columns 26 jan 2023, 13:14

Leestijd: 3 minuten

‘Wanneer Len z’n zin niet krijgt, begint hij met z’n pruillip heel theatraal te jammeren’

“‘Het opvoeden is begonnen’, hoor ik mezelf zeggen tegen Kai als Len voor de zoveelste keer als een dramaqueen begint te jammeren. Dat theatrale heeft hij ongetwijfeld van mij. Tijd om in te grijpen dus.

De laatste weken is het steeds vaker raak. Wanneer Len z’n zin niet krijgt, begint hij met z’n pruillip heel theatraal te jammeren. Inmiddels heeft hij dondersgoed door wat wel en niet mag. En eerlijk gezegd mag hij nog best veel, maar aarde eten uit de plantenpot, klimmen op de open trap en de lades met schoonmaakmiddelen opentrekken, vind ik een minder goed plan. Bij de eerste ‘nee’ kijkt hij meestal vragend om. Soms accepteert hij het en kruipt hij vrolijk verder. Maar op een ander moment is dat niet voldoende. Dan volgen er meerdere ‘nee’s’ waarop hij nauwelijks lijkt te reageren. Wanneer hij begint te schaterlachen bij de ‘nee’ is het tijd om echt in te grijpen.

Opvoeden

‘Opvoeden is een natuurlijk proces’ leerde ik tijdens mijn studie pedagogische wetenschappen. De uitspraak: ‘orthopedagogen zijn de slechtste opvoeders’. Het is me altijd bijgebleven. Toen mijn hoogleraar dit naar ons uitsprak, twijfelde ik daar een beetje aan. Natuurlijk begreep ik wat hij zei. Als het een natuurlijk proces is, is het raar om het te gaan studeren. Dan wordt het ineens iets theoretisch en ga je er teveel over nadenken. Sinds de geboorte van Len heb ik eigenlijk ook nooit nagedacht over de opvoeding. Kai en ik staan op bijna alle vlakken hetzelfde in het leven. We denken over veel dingen hetzelfde, hebben dezelfde normen en waarden meegekregen en vinden vrijwel dezelfde dingen belangrijk. Ook rondom opvoeding liggen we hierdoor op een lijn. Dat scheelt.

Zo vinden we het beide erg belangrijk dat Len heel vrij wordt opgevoed en dat we hem heel erg zelf leren om na te denken. Natuurlijk moeten we hem beschermen en begrenzen, maar we willen ook dat hij zelf leert waar een grens is en hoe hij daarmee om kan gaan. Uiteindelijk hopen we dat we, wanneer hij leert praten en dingen echt kan begrijpen en zichzelf kan uiten, veel in overleg met hem kunnen doen. Dit past het meest bij de democratische opvoedstijl.

Hoewel ik nog weinig bewust over opvoeding nadenk, valt het me toch op dat ik regelmatig terugdenk aan mijn eigen jeugd. Hoe ben ik opgegroeid? Wat hebben mijn ouders mij meegegeven? Het is logisch dat je juist wel of niet dingen van daaruit meeneemt. Toch gebruik ook veel vanuit mijn studie. Doordat ik orthopedagogiek heb gestudeerd en jarenlang als orthopedagoog in een praktijk voor kinder- en jeugdpsychologie heb gewerkt, zijn de meest (complexe) opvoedingsvragen weleens bij me terecht gekomen. Voor andere ouders heb ik dus al heel vaak handvatten rondom opvoeding aangedragen en de basis daarvan is iets wat ik bij Len ook inzet.

Eigen stijl

Uiteindelijk denk ik dat opvoeden ook zo persoonlijk is. Daarin heeft de hoogleraar orthopedagogiek dan ook wel gelijk. Iedere ouder heeft zijn eigen natuurlijke stijl. Dit hangt samen met de manier van praten, communiceren, houding en je karakter als ouder. Ook neem je natuurlijk je eigen verleden mee en hoe je zelf bent opgevoed. Je kunt je kind wel duidelijkheid en structuur willen bieden of juist autoritair zijn, maar als je dit niet in jou zit als ouder, is het een heel onnatuurlijke opvoedstijl en zul je dit niet over kunnen brengen.

Hoewel het opvoeden van Len dus echt begonnen is, voelt het ook weer als een natuurlijke fase. Ik doe vooral waarvan ik denk dat goed is voor Len. Vooralsnog lopen we niet tegen moeilijkheden aan. Los van het theatrale gejammer, waar ik negen van de tien keer heel hard om moet lachen, vind ik het vooral leuk dat Len op ontdekkingstocht gaat in het leven en de grenzen opzoekt. Aan ons de taak om hem hierin te sturen en te begeleiden. Let’s go!”

‘Ik zie weinig redenen om de opa en oma service niet te gebruiken’