Sherita Jager Kinderen 29 aug 2020, 08:00

Leestijd: 3 minuten

Een veilige hechting: wat is het en waarom is het belangrijk voor je kind?

We horen het veel: een veilige hechting is belangrijk voor je kind. Maar wat is hechting precies, en wat zijn de gevolgen van onveilige hechting?

Een begrip uit de psychologie

Hechting –  veilig of onveilig – is een begrip uit de psychologie. Kortweg betekent het dat een goed gehecht kind een basisvertrouwen heeft en er een beschermlaagje om hem heen zit: de weerbaarheid om het leven aan te kunnen is vergroot dankzij de hechting. Er is een gezonde balans tussen het fijn vinden en het opzoeken van de nabijheid van de verzorger, en tegelijkertijd het ontdekken van de wereld.

Veilige hechting voor een goede ontwikkeling

De eerste drie jaar van het leven, en in het bijzonder de eerste zes maanden, zijn belangrijk voor een gezonde hechting. De hechting zorgt ervoor dat een kind zich emotioneel en sociaal goed kan ontwikkeling. Veilig gehechte kinderen zullen in perioden van stress de persoon opzoeken aan wie zij gehecht zijn.

Daarnaast zijn deze personen, vaak de ouders of verzorgers, de uitvalsbasis waarvandaan de kinderen hun nieuwe omgeving ontdekken. Hoe ouder ze worden, hoe verder ze – letterlijk – van je vandaan kruipen, lopen of rennen. Dit doen ze omdat ze vertrouwen hebben dat de persoon er nog steeds is als ze terugkomen.

Stabieler, minder angstig en een betere eigenwaarde

Vroeger dachten mensen dat een kind enkel voedsel en warmte nodig had om te overleven. Het tegenovergestelde blijkt waar. Zonder positieve ervaringen zal je kind zelfs minder goed groeien. Alle energie gaat namelijk in de stressverwerking van de afwezigheid zitten. Een goede hechting dient daarom als basis voor de rest van het leven.

Goed gehechte kinderen kunnen beter omgaan met tegenslagen, zijn minder angstig, hebben een hoger gevoel van eigenwaarde, zijn sociaal vaardiger en weerbaarder en zijn leergieriger. Een goede hechting sluit niet uit dat je kind angstig of onzeker is, maar bovengenoemde factoren zijn vaker te zien bij kinderen die zich niet goed hebben kunnen hechten.

Meer dan aanwezig zijn

Alleen aanwezig zijn is niet voldoende voor een goede hechting. Een kind hecht zich aan de persoon die reageert op de signalen van het kind. Kwaliteit en continuïteit is belangrijker dan kwantiteit. Je kind leert te vertrouwen op zichzelf en de omgeving als er gehoord wordt gegeven aan de behoeftes.

De eerste fase van veilige hechting: contact zoeken

Een baby probeert met gedrag de mensen dichtbij zich te houden door bijvoorbeeld te huilen, lachen, brabbelen, grijpen, zuigen en de persoon te volgen met de ogen. Zo rond de 3 maanden beginnen baby’s een voorkeur te ontwikkelen voor personen die ze vaak zien en rond de 5 en 6 maanden begint het kind zich echt te hechten aan de directe omgeving.

De afrondende fase: eenkennig en verlatingsangst

Als de baby tussen de 7 en 8 maanden is, begint er vaak eenkennigheid op te treden. Dit is een duidelijk signaal dat het kind gehecht is aan een of meerdere mensen in de directe omgeving. Ook begint de scheidingsangst. Een baby begint op die leeftijd te beseffen dat het een individu is, en dat mensen dus ook kunnen weglopen.

De kritieke fase is rond de 9 maanden afgesloten, maar de hechting kan nog veranderen. Een slechte hechting kan dus nog worden hersteld, afhankelijk van hoe verstoord de hechting is, maar ook een goede hechting kan nog geschonden worden. Hechting blijft dus ook na die tijd een punt van aandacht

Een onveilige hechting – de gevolgen

Er zijn veel aandachtspunten die komen kijken bij een veilige of onveilig hechting. De gevolgen van onveilige hechting zijn ernstig. Afhankelijk van het soort onveilige hechting, de gradatie van onveiligheid, heeft het kind er in meer of mindere mate last van.

Over het algemeen ervaart het kind de wereld als onveilig, en ziet het andere mensen als onbetrouwbaar. Onderzoek heeft zelfs aangetoond dat kinderen die opgroeien met mindere emotionele veiligheid andere hersenen ontwikkelen. Het deel dat wordt geassocieerd met het vermogen van het aangaan van intieme relaties en sociale relaties, heeft minder verbindingen.

Meer lezen?

• 10 tips voor papa voor een sterke hechting met jullie baby