Laurien Bleeker Bevallen 1 mei 2024, 09:02

Leestijd: 6 minuten

Kiezen voor een thuisbevalling, tegen het (medische) advies van je zorgverlener in, kan dat?

Nederland is een van de weinige landen waar je als zwangere zelf mag kiezen waar je bevalt. Thuis, in een kraamhotel, een geboortecentrum of het ziekenhuis. De thuisbevalling staat zelfs op de lijst van Nederlands Immaterieel Erfgoed met keuzevrijheid als belangrijke kernwaarde. In geen enkel land om ons heen wordt zo vaak voor een thuisbevalling gekozen.

Een groot goed dus (in sommige landen is thuis bevallen zelfs verboden), waar veel vrouwen gebruik van maken. Om terug te komen op de vraag of je mag kiezen voor een thuisbevalling, tegen het advies van je zorgverlener in, kan dat? Ja, dat kan.

In Nederland mag je zelf kiezen waar je wil bevallen

Het is je recht om zelf te kiezen waar je bevalt. Zelfs als je zorgverlener het daar niet mee eens is. In zo’n geval is het natuurlijk wel belangrijk dat je weet waar je voor kiest. Wij zullen natuurlijk nooit adviseren dat je alle adviezen van je zorgverlener zomaar in de wind moet slaan. Wat we wel aanraden is om je goed te laten informeren.

Ga het gesprek aan met je verloskundige of gynaecoloog over waarom je het advies krijgt om in het ziekenhuis te bevallen. Is het echt noodzaak of gaat het om protocollen? Kom met argumenten. Vraag naar andere opties, vaak is nog veel meer mogelijk. En zoek eventueel een tussenweg die voor beide partijen goed voelt.

Kiezen voor een thuisbevalling tegen het advies van een zorgverlener in

Gynaecoloog Martine Hollander van het Radboudumc deed onderzoek naar vrouwen die kiezen voor een thuisbevalling tegen het advies van een zorgverlener in: “Soms kom je na tal van gesprekken binnen het protocol uit, soms niet. Het gaat erom dat je luistert naar de vrouw en samen tot een zo goed mogelijke beslissing komt. Soms is dat dus zorg die een arts als ‘second best’ zou omschrijven.”

Redenen om tegen medisch advies in thuis te bevallen

Redenen waarom hoogrisico vrouwen tegen medisch advies van de zorgverlener in toch thuis willen bevallen, volgens het onderzoek van gynaecoloog Hollander van het Radboudumc zijn:

• deze groep vrouwen voelt zich in het ziekenhuis niet gehoord en bevalt ‘noodgedwongen’ thuis
• eerdere traumatische ervaringen in de (geboorte-)zorg
• geen vertrouwen in medisch personeel door eerdere ervaringen
• een kleine groep doet dit uit diepe overtuiging

Belangrijk is dus dat je gehoord wordt. Zorgverleners willen, net als jij, een gezonde baby en een gezonde moeder, maar hebben te maken met richtlijnen en protocollen. Die gaan op voor een algemene groep, maar misschien val jij daar net buiten en zijn andere opties mogelijk. De uiteindelijke keuze maak je zelf, wanneer je alle voors en tegens hebt afgewogen.

Medische noodzaak: is dat zo?

Soms is de situatie er niet naar om te kiezen. Bijvoorbeeld bij een placenta preavia, dus wanneer de placenta voor de uitgang ligt. Of pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) of als je te maken krijgt met een andere medische noodzaak en ingeleid wil worden. In dat geval heb je medische zorgverleners nodig om van een gezonde baby te kunnen bevallen en om er zelf ongeschonden uit te komen. Gelukkig zijn die er en hebben zij veel kennis om samen met jou je baby gezond ter wereld te brengen.

Nira van Dijk, House of Mothers / Bevallen als een baas voegt hieraan toe dat er inderdaad een groep vrouwen is met een sterke indicatie om in het ziekenhuis te bevallen. Dan heb je ook nog de groep vrouwen die laag risico zijn, die zelf mogen kiezen. En dan is er nog een categorie zwangere vrouwen die in een grijs gebied vallen.

“Dan kun je bijvoorbeeld denken aan vrouwen die bij een eerdere bevalling een liter (of meer) bloed zijn verloren, een grote baby verwachten, die bij de vorige bevalling een keizersnede hadden of vrouwen waar tijdens de bevalling ontdekt wordt dat er poep in het vruchtwater zit. Deze vrouwen krijgen het advies om in het ziekenhuis te bevallen omdat er een kleine kans is dat er een (soms ernstige)complicatie voorkomt tijdens de bevalling.

Deze vrouwen maken zelf een afweging tussen de risico’s van thuis bevallen en de voordelen. Voor sommige vrouwen wegen de voordelen van thuis bevallen zwaarder dan de kleine kans dat ze een complicatie krijgen.”

Meningen van anderen

Soms kies je in eerste instantie voor een thuisbevalling, maar verloopt deze anders waardoor je andere keuzes wil maken. Dan faal je niet, maar doe je wat voor jou en je baby het beste voelt. Laat je niet uit het veld staan door meningen van anderen. Ook niet als je bevalling toch anders loopt dan je hoopte.

Mensen zullen er altijd wel een mening over hebben, maar dat doet niets af aan je eigen gevoel en kennis. Iemand die iemand kent die een doodgeboren baby had gehad als ze had gekozen voor een thuisbevalling, die kennen we allemaal wel. Dat was slechts een enkel geval. Bovendien had de bevalling thuis heel anders kunnen lopen, waardoor de uitkomst misschien wel anders was geweest. Dat soort gevallen gaan dus niet op en kun je beter negeren.

Ervaringsverhaal over kiezen voor een thuisbevalling tegen het eerdere advies van de zorgverlener in

Saar, moeder van vier, kreeg na een eerdere positieve thuisbevalling en een gezonde zwangerschap bij 36 weken opeens te horen dat haar baby veel te groot zou zijn en dat ze absoluut niet meer thuis mocht bevallen: “Ik zou ingeleid moeten worden in het ziekenhuis. Uiteindelijk heb ik zelf alle risico’s opgezocht en naar mijn gevoel geluisterd. Mijn gevoel vertelde me dat ik een baas ben in bevallen en dat het me dit keer ook weer zou lukken.

Met 39 weken braken mijn vliezen om 23.30 uur, net toen ik naar bed wilde gaan. Ik belde mijn moeder en de verloskundige om te vertellen dat Kee eraan kwam en dat ik niet van plan was ook maar ergens heen te gaan. Rond 00.30 uur was de verloskundige er, de enige binnen de praktijk die mijn thuisbevalling aandurfde. Ik ben lekker in bad gaan zitten en om 03.40 uur is Kee na een hele rustige, maar snelle bevalling geboren. Ze bleek inderdaad groot te zijn: 4300 gram, en zat even met haar schoudertjes vast. De verloskundige wist precies hoe ze haar los moest krijgen en haar geboorte is uiteindelijk dus heel erg goed gegaan.”

Kiezen voor een thuisbevalling, tegen het (medische) advies van je zorgverlener in

Je mag dus (in principe) altijd zelf kiezen waar je wil bevallen. Een thuisbevalling is voor je baby net zo veilig als bevallen in het ziekenhuis, blijkt uit cijfers. Voor de moeder is het zelfs veiliger, omdat je minder kans hebt op ingrepen zoals een knip of vacuümpomp. Dit gaat over laagrisico, dus gezonde zwangerschappen. Wijk je hiervan af en krijg je daardoor een medisch stempel, dan is er alsnog veel mogelijk.

Het belangrijkste voor vrouwen om terug te kijken op een positieve bevalling is uiteindelijk niet per se de plek van bevallen, maar het houden van de eigen regie over het eigen lijf en bevalling, en het hebben van keuzevrijheid.

Wil je graag thuis bevallen? Dit moet je weten