Maaike van de Graaf Gezondheid 30 sep 2020, 06:30

Leestijd: 5 minuten

Een spiraal laten plaatsen: alles wat je erover wil weten

Mocht je momenteel geen kinderwens hebben, dan denk je natuurlijk automatisch na over anticonceptie. Steeds meer vrouwen kiezen dan voor het plaatsen van een spiraal. Maar hoe werkt het anticonceptiemiddel eigenlijk? En hoe wordt het geplaatst?

In dit artikel lees je alles over een spiraal en het plaatsen ervan.

Een spiraal: wat is het en hoe werkt het?

Een spiraal is als het ware een ankertje dat door een huisarts, gynaecoloog of verloskundige in je baarmoeder wordt geplaatst waardoor je niet zwanger kan worden ondanks dat je wel seks hebt. Aan het spiraaltje zitten twee draadjes vast die uit de baarmoedermond hangen. Die draadjes zijn nodig om het spiraal op een later moment er weer uit te halen.

Er zijn verschillende soorten spiraaltjes: namelijk een spiraal met hormonen of een spiraal van koper. In het koperspiraaltje zitten geen hormonen en doet de werkzame stof koper ervoor zorgen dat je niet zwanger wordt. Bij een spiraaltje met hormonen zijn extra hormonen toegevoegd waardoor de kans op een zwangerschap wordt uitgesloten.

Koperspiraaltje

Een koperspiraaltje geeft heel langzaam wat koper af, waardoor er twee belangrijke dingen gebeuren in je lichaam. Ten eerste verandert je baarmoederslijmvlies door de koper, waardoor een bevrucht eitje zich niet kan vastmaken aan de baarmoeder. Daarnaast worden de zaadcellen die de baarmoeder binnenkomen onvruchtbaar gemaakt.

Het spiraal met koper kan zo’n vijf tot tien jaar blijven zitten en voorkomt een zwangerschap. Het T-Safe koperspiraaltje beschermd zo’n tien jaar. Overige koperspiralen, zoals de Ballerine, Multi-Safe (short), Flexi-T en Gynefix, zijn geregistreerd voor vijf jaar.

Bijwerkingen

Het kan zijn dat je ongesteldheid de eerste maanden langer duurt en meer pijn doet. Bij sommige vrouwen blijft dit het geval, andere vrouwen ervaren helemaal geen bijwerkingen.

De voordelen

• Beschermd langdurig
• Is hormoonvrij
• Je bent direct vruchtbaar na verwijdering
• Zeer betrouwbaar (een op de duizend vrouwen wordt toch zwanger ondanks koperspiraaltje)
• Behoud je menstruatiecyclus

De nadelen

• Je hebt geen invloed op je menstruatiecyclus
• De eerste drie maanden dat je het spiraal hebt, kun je last hebben van onregelmatig bloedverlies en buikkrampen
• Vijftien procent van de vrouwen ervaart meer bloedverlies tijdens menstruatie

Hormoonspiraaltje

Het hormoonspiraaltje geeft iedere dag een klein beetje hormonen af en dat zorgt er ten eerste voor dat het slijm aan het begin van je baarmoederwand dikker wordt. Daardoor kunnen zaadcellen van de man er niet doorheen komen en word je niet zwanger. Ook zorgt het ervoor dat een bevrucht eitje zich daardoor niet kan vastmaken in je baarmoeder.

Het spiraaltje met hormonen (Kyleena of Mirena) werkt ongeveer vijf jaar en bevat 1 hormoon per spiraal.

Bijwerkingen

Doordat het hormoonspiraaltje keer op keer wat hormonen afgeeft, word je in principe niet zwanger. Wel kun je af en toe een beetje bloed verliezen en bloeden op momenten dat je het niet verwacht. Daarnaast kunnen de hormonen er ook voor zorgen dat je hoofdpijn, gevoelige borsten, haaruitval, meer afscheiding en lichte somberheid hebt.

De voordelen

• Zeer betrouwbaar (twee op de duizend vrouwen wordt toch zwanger ondanks hormoonspiraaltje)
• Beschermd langdurig
• Je bent snel vruchtbaar na verwijdering

De nadelen

• Je menstruatiecyclus kan veranderen
• Je kan de menstruatie niet reguleren, omdat deze uitblijft

Een spiraal laten zetten

Een consult

Ieder lijf is uniek en iedere vrouw heeft unieke wensen en dus is het goed om vooraf met je huisarts te bespreken welke vorm van anticonceptie het beste bij je past. Heb je een voorkeur voor een spiraal, dan zal je een afspraak moeten maken om deze te laten plaatsen. Vaak laat de huisarts, gynaecoloog of verloskundige je ook een soa-test doen, om zeker te weten dat je er geen een hebt.

Het plaatsen

Het plaatsen van een spiraal kan door zowel een huisarts als een gynaecoloog of verloskundige gedaan worden. Een spiraal wordt meestal tijdens of vlak na de menstruatie geplaatst om er zeker van te zijn dat je niet zwanger bent. Een ingreep duurt niet lang en gaat vrij eenvoudig.

Hieronder wordt in een stappenplan uitgelegd hoe het plaatsen van een spiraal gaat:

• Je neemt plaats op de onderzoekstafel en krijgt een inwendig onderzoek of een vaginale echo om de ligging van de baarmoeder te controleren.
• Vervolgens wordt een eendenbek in de vagina ingebracht zodat de arts, gynaecoloog of verloskundige je baarmoedermond goed kan zien.
• Voordat de spiraal daadwerkelijk wordt geplaatst, wordt met een dun staafje gekeken hoe lang je baarmoeder is.
• De arts, gynaecoloog of verloskundige schuift daarna via een inbrenghuls de spiraal in je baarmoeder
• Als laatst worden de draadjes op de juiste lengte afgeknipt.

Doet het pijn?

Een veelgestelde vraag van vrouwen is of het plaatsen van een spiraal pijn doet. Het antwoord daarop verschilt per vrouw. Sommigen ervaren het als pijnlijk, anderen hebben er geen last van. Toch is het verstandig om vooraf aan de plaatsing Ibuprofen te slikken en dat ook nog drie dagen na je plaatsing te doen.

Het is normaal dat je na het plaatsen van een spiraal last hebt van buikkrampen of een zeurend gevoel in je onderboek. Ook kan het zijn dat je wat bloedverlies hebt, omdat je lichaam moet wennen.

De nacontrole

Een week of zes later en minimaal een menstruatie later, maak je een afspraak voor een nacontrole. Tijdens de controle wordt gecheckt of je spiraal nog op je plek zit en of je geen ernstige klachten hebt.

De kosten van een spiraal

Een spiraal moet je voor het plaatsen zelf afhalen bij een apotheek. Mocht je een spiraal laten zetten in een ziekenhuis, dan hoeft dat over het algemeen niet te gebeuren. Hieronder check je de kosten per spiraal. Het is in ieder geval raadzaam om bij je zorgverzekering te checken of het vergoed wordt of niet.

Na het kopen van een spiraal, moet het uiteraard nog geplaatst worden. Doe je dat bij een huisarts of verloskundige, dan hangen de kosten af van of het vergoed wordt of niet. Kies je voor een gynaecoloog dan kost het tussen de €250 en €500 euro. Bij een zelfstandig behandelcentrum gelden dezelfde kosten.

Heb jij vragen over jouw gezondheid? Wij zijn een informatief platform en onze redacteuren hebben geen medische achtergrond. Ondanks dat wij schrijven over gezondheidsklachten en aandoeningen (gebaseerd op wetenschappelijke bronnen), kunnen wij geen adviezen geven met betrekking tot de gezondheid van onze lezeressen. Heb jij last van medische klachten? Neem in dat geval contact op met een huisarts.

Meer lezen?

• Hoe reageert je lichaam op het stoppen met de anticonceptiepil?

Spiraal plaatsen