Lise Steegmans Kinderen 2 mei 2023, 07:35

Leestijd: 3 minuten

Sensory play is goed voor de ontwikkeling van een kind, maar wat is het eigenlijk?

Sensory play, of in het Nederlands: ‘sensorisch spel’, is iets waarvan je misschien weleens hebt gehoord. Maar wat is het precies en wat zijn de voordelen ervan? Wij vertellen het je.

Bij sensory play staan de zintuigen centraal.

Sensory play

De sensomotoriek van je kind staat centraal bij sensory play. Sensomotoriek is een samentrekking van sensoriek en motoriek. Sensoriek wil zeggen: het opdoen van prikkels met de zintuigen. Zoals horen, voelen, ruiken, zien en proeven. Motoriek wil zeggen: het vermogen om te kunnen bewegen. Deze twee vaardigheden samen zorgen er bijvoorbeeld voor dat je een bal kunt vangen. Je ziet de bal aankomen, je steekt je armen uit en vangt met je handen de bal.

Bij sensory play draait het om speelgoed dat de zintuigen van kinderen stimuleert. Ook draagt sensorisch speelgoed bij aan het reguleren van prikkels die via de zintuigen binnenkomen. Wanneer de primaire zintuigen van je kind samenwerken spreek je van sensorische motoriek.

Eerst proeven, dan voelen

Een voorbeeld. Iedereen die wel eens in de buurt van een baby en jonge kinderen is geweest, weet dat kinderen vaak dingen in hun mond stoppen. Terwijl wij er met een vieze blik naar kijken, zijn de kinderen bezig met het verkennen van het voorwerp. Is het hard, zacht, warm, koud, glad, ruw? Door een voorwerp in de mond te stoppen, ontdekken ze de kenmerken van het ding. Later kunnen kinderen dit ook ervaren met hun handen en met hun ogen. Zo kunnen ze zien dat iets van metaal is. Deze informatie wordt gekoppeld aan eerdere ervaringen, bijvoorbeeld dat metaal hard en koud is. Op deze manier kan een kind zich voorstellen hoe iets voelt, proeft en hoe het klinkt als je iets op de grond laat vallen.

Primaire zintuigen

Goed, bij sensory play of sensorisch spel staan de zintuigen centraal. Zeggen wij zintuigen, dan zeg jij horen, voelen, ruiken, zien en proeven. Die vijf zintuigen kennen we allemaal. Maar sensory play gaat uit van meer zintuigen. Namelijk acht. Voordat we daar meer over vertellen, eerst nog even dit. De interactie tussen de zintuigen, hersenen en lichaam is gebaseerd op een primair sensorisch systeem. Dat systeem bestaat uit drie primaire zintuigen:

1. Het vestibulaire systeem
   Het systeem voor balans en evenwichtsgevoel. Hierdoor blijven we stabiel en staan we met beide voeten op de vloer.
2. Propprioceptie
   Het systeem voor onze positie. Hiermee zijn we ons bewust van ons eigen lichaam en de positie en zwaarte van dat lichaam en lichaamsdelen.
3. Tactiele zintuig
   Het systeem voor alles waarmee we in aanraking komen. Dit is de tastzin waarmee we horen, voelen, ruiken, zien en proeven.

Acht of meer zintuigen

Het grappige is: hoewel de Griekste filosoof Aristoteles al voor 322 jaar voor Christus schreef over de vijf zintuigen, zijn wetenschappers het nog altijd niet eens over het exacte aantal zintuigen. Volgens Aristoteles zijn het er vijf, maar hedendaagse wetenschappers denken dat we er minstens tien en misschien zelfs meer dan dertig hebben. Hoeveel ze er tellen, is afhankelijk van hun definitie.

Naast evenwichtszin, positiezin en tastzin heb je ook temperatuurzin, waarmee je warm en koud waarneemt. En je hebt pijnzin, dat weefselbeschadiging of dreigende beschadiging signaleert. Daardoor trek je, met een beetje gelijk, net op tijd je hand terug van dat onverwachte scherpe voorwerp.

De voordelen van sensorisch speelgoed en sensory play

De kunst van sensorisch speelgoed is dat dit speelgoed de verschillende zintuigen tegelijkertijd prikkelt. Dat heeft verschillende voordelen:

• Het helpt bij de ontwikkeling van de zintuigen
• De materialen stimuleren of kalmeren de zintuigen
• Het helpt je kind om zichzelf te reguleren
• Het helpt om de concentratie van je kind te verbeteren
• Het creëert alle ruimte voor nieuwsgierigheid
• En dat allles gebeurt spelenderwijs

De stimulatie van de zintuigen gaat door tot in de hersenen en is nauw verbonden met vele andere vaardigheden. Deze vaardigheden heeft je kindje nodig voor het versterken van zijn of haar autonomie.

Spreekt sensory play jou aan? Duik dan ook zeker eens in de wereld van open ended play of invitation to play. 

Waarom is met water spelen zo fascinerend voor kinderen?