Rachelle Weiler Kinderen 25 aug 2020, 07:15

Leestijd: 5 minuten

Praten over seks met je kind per leeftijd: zo pak je het aan

Praten over seks met je kind is ontzettend belangrijk. Maar vaak ook ongemakkelijk. Wat vertel je wel, en wat niet? Op welke leeftijd is je kind klaar voor meer informatie?

In dit artikel bespreken we het belang van goede seksuele voorlichting, en hoe je dit aanpakt met jouw kind.

Waarom praten over seks met je kind zo belangrijk is

Er is veel veranderd tussen jouw eigen jeugd en die van je moeder, en de jeugd die jouw kind nu beleeft. Waar ouders en vriendjes vroeger soms de enige informatiebron waren, is dat nu wel anders. Kinderen komen op steeds jongere leeftijd in aanraking met het internet. Dit kan een ontzettend informatieve bron zijn, maar je kind kan hier ook veel onjuistheden tegenkomen, of dingen te zien krijgen waar het simpelweg te jong voor is.

Het is dus belangrijker dan ooit om te praten over seks met je kind. Kinderen kunnen met vragen komen op de gekste momenten. Ze zullen je geen tijd geven om je goed voor te bereiden en verwachten goede antwoorden. Het is dus aan te raden om je als ouder voor te bereiden op deze momenten.

Denk eraan: als je zelf ongemakkelijk met het onderwerp omgaat, zal je kind dit ook doen. Ondanks dat het misschien een volstrekt andere aanpak is dan je zelf tijdens je jeugd hebt genoten, raden we aan om het onderwerp niet uit de weg te gaan, en je kinderen verbaal en non-verbaal duidelijk te maken dat seks een normaal gespreksonderwerp is.

Toch is de manier van praten over seks met je kind ook deels afhankelijk van de leeftijd. Een kind van 5 zal waarschijnlijk hele andere vragen stellen dan je kind van 12. Ook zullen ze behoefte hebben aan andere antwoorden.

Kinderen tot 5 jaar

Kleine kinderen kunnen soms al de raarste vragen hebben. Ook hen valt al genoeg op, zoals het feit dat hun vader een penis heeft en hun moeder niet. Soms hebben ze behoefte aan duidelijkheid over het verschil tussen man en vrouw.

Het belangrijkste op deze leeftijd is dat kleine kinderen begrijpen dat hun geslachtsdelen privé zijn. Peuters en kleuters zijn doorgaan vaak behoorlijk schaamte-vrij. Leer ze dat alles onder hun onderbroek niet bedoeld is voor iemand anders dan zichzelf of de ouders. Ook leer je ze dat ze nee mogen en moeten zeggen tegen andere kinderen of volwassenen die daar interesse in tonen. Leer ze dat dit alleen toegestaan is als ouders hierbij zijn.

Het belang van het aangeven van grenzen kan ook verder getrokken worden. Leer je kleine kinderen dat als een ander kind in de speeltuin het niet fijn vind om aangeraakt of achtervolgd te worden, ze daar respect voor hebben en afstand houden.

5 tot 11 jaar

Deze leeftijd is het meest geschikt om kinderen uit te leggen waar baby’s vandaan komen. Ze kunnen iets ingewikkeldere informatie beter verwerken en voelen zich (nog) niet beschaamd om dit onderwerp met hun ouders te bespreken. Grote kans dat ze details rondom seks op deze leeftijd nog vies of raar vinden. Houd de sfeer luchtig en lach met ze mee als ze aspecten hieraan komisch vinden.

Dit is ook een goede leeftijd om kinderen erop voor te bereiden dat zodra ze in de puberteit komen, de kans groot is dat ze zich op een moment aangetrokken zullen gaan voelen tot iemand anders. Deze voorbereiding moet gepaard gaan met een verdere bewustwording van grenzen. Handelen op basis van deze nieuwe gevoelens mag alleen als dit gevoel wederzijds is.

12 tot 18

Rond deze leeftijd zal je kind meer willen optrekken met leeftijdsgenoten dan met jou als ouder. Hierdoor zullen ze steeds meer horen over seks van vriendjes, of via het internet. Het is cruciaal dat er op een jongere leeftijd een goede vertrouwensband is gesmeed. Zodra je kind vragen heeft of opheldering nodig heeft, zal het sneller naar je toe komen.

Daarnaast is het in deze leeftijdsgroep belangrijk dat kinderen stil gaan staan bij de mogelijke gevolgen die seks kan hebben. Denk aan ongeplande zwangerschappen of SOA’s. Leer ze -het liefst voordat ze seksueel actief worden- dat seks hebben gevolgen kan hebben, en maak het de drempel zo laag mogelijk voor je kind om seks te bespreken.

Andere tips

Vaders & dochters, moeders & zoons

Ervaring leert dat het meeste ongemak rondom seksuele voorlichting van de ouder van het andere geslacht komt. Het is dus heel erg belangrijk dat vaders een actieve rol spelen in seksuele voorlichting voor hun dochters, net als dat moeders dat zijn bij hun zoons. Op deze manier leren kinderen seks ook te benaderen vanuit de ogen van het andere geslacht.

Wees aanwezig tijdens de gesprekken

Probeer gesprekken met kinderen zoveel mogelijk samen met de andere ouder of partner te doen, als dit kan. Het is goed om een kind te laten zien dat seks ontstaat in een relatie tussen twee personen. Mochten ouders niet meer bij elkaar zijn, is het verstandig om hier toch een gezamenlijke koers over af te spreken.

Maak het niet te zwaar

Praten over seks met je kind hoeft niet uit te monden in een 2 uur durende voorlichting. Beantwoord de vraag van je kind, en vraag eventueel of hij of zij nog andere vragen heeft. Als dat niet het geval is, laat het er dan verder bij. Seksuele voorlichting is niet één gesprek dat je hebt met je kind. Maak het onderwerp een alledaags ding, dat op elk moment eventjes ter sprake kan komen.

Meer lezen?

• Seksuele voorlichting geven aan je kind? Dat kan met deze vijf boeken