Chiara Izelaar Mind 22 jan 2022, 11:17

Leestijd: 4 minuten

Overspannen, burn-out of depressie? Dit zijn de verschillen!

Je hoort er veel over in de wandelgangen en je leest erover in de krant. Veel mensen bezwijken onder een (te) hoge werkdruk. Ben je de laatste tijd erg gestrest, moe of somber? Misschien ben je overspannen, loop je tegen een burn-out aan of kamp je met een depressie.

In de volksmond worden burn-out en overspannenheid bijna altijd door elkaar gehaald. Dat is op zich niet erg, maar het is belangrijk dat je voor je zelf weet met welke variant je te maken hebt. Om de juiste stappen te kunnen ondernemen is het belangrijk om de symptomen van een burn-out, overspannenheid en depressie te onderscheiden. Dit zijn de verschillen.

Een drukke periode

Overspannen zijn en een burn-out hebben zijn beiden het gevolg van stress en overbelasting. Volgens het GGZ is de oorzaak hiervan is vrijwel altijd prestatiedruk. Het grootste verschil tussen deze twee fenomenen is dat een burn-out gepaard gaat met somberheid en lusteloosheid. Overspannenheid komt vaak voor in een drukke periode in je leven, zoals een bruiloft, een verhuizing of een ander groot project. Maar bijvoorbeeld ook wanneer stressvolle situaties zich opstapelen.

Het gevolg is aardig voorspelbaar, namelijk vermoeidheid. Bij overspannenheid gaat dit symptoom gepaard met stemmingswisselingen. Het ene moment voelt het alsof je de wereld aankan. het andere moment wil je het liefst de hele dag in je bed blijven huilen. Maar desondanks blijf je proactief. Je voelt je wel een tikkeltje opgejaagd, maar je strakke planning lijdt hier niet onder. Wanneer je tegen een burn-out aanloopt, heb je echter geen energie of kracht meer om aan al je taken te voldoen.

Overspannenheid kan echter wel leiden tot een burn-out. Daarom is het belangrijk dat je op tijd aan de bel trekt, want hetgeen je vooral nodig hebt om dit te voorkomen is rust. Overspannenheid duurt in de meeste gevallen twee a drie maanden. Of je nu teveel hooi op je vork neemt op kantoor, je van hot naar her rent om voor je gezin te zorgen of sociale druk voelt; neem een paar stapjes terug. Zodra je voldoende rust neemt zul je vanzelf merken dat je je agenda overzichtelijker in kunt vullen. En je dagelijkse taken dragelijker worden.

Lichamelijke en geestelijke uitputting

Wanneer je overspannenheid niet herkent of aanpakt is het onvermijdelijk dat je in een burn-out raakt. Dit komt doordat je je lichaam en geest geen rust gunt, en je continu aan het werk bent.

Wanneer je in de burn-out terecht komt begeef je je in een veel heftigere toestand, dan wanneer je overspannen bent, omdat je je lichaam een veel langere periode geen rust hebt gegeven. Hierdoor heb je, zowel mentaal als fysiek, geen energie meer. Op dit moment is er ook geen sprake meer van stemmingswisselingen, maar voel je je continu down. Je voldoet alle taken met tegenzin en neemt afstand van je verantwoordelijkheden. Voornamelijk omdat je toch niet meer presteert zoals men van je verwacht. Je ontwikkelt langzaam, maar zeker een cynische blik op je werk.

Wanneer je deze signalen herkent is het geen slecht idee om een (bedrijfs)arts in te schakelen. Je hoeft je niet te schamen, je bent namelijk niet de enige. Uit cijfers van TNO blijkt dat één op de zes werknemers thuiszit met een burn-out.

Al met al is een burn-out een langdurige chronische werkgerelateerde overbelasting. Daarom is het niet gek dat de één binnen een paar maanden weer op de rit is, terwijl de ander er twee jaar over doet om te herstellen. Hoe dan ook is voldoende rust nemen key. Wanneer je lichaam en geest goed tot rust zijn gekomen kun je langzaam, maar zeker de regie over je leven terugwinnen.

Stemmingsstoornis

Een burn-out kan gepaard gaan met een depressie. Een depressie ontstaat echter niet door werk- of prestatiedruk, maar kan een gevolg zijn van allerlei soorten gebeurtenissen in je leven. Soms hoeft er niet eens een reden achter je stemmingsstoornis te zitten, maar kamp je gewoon met negatieve gevoelens. Het Trimbos Instituut onderzocht dat maar liefst 20% van de volwassenen in Nederland ooit kampt met een depressie.

Een depressie heeft invloed op je werk, je sociale omgeving en eigenlijk je hele leven. Zo lijd je aan stemmingswisselingen, somberheid, moedeloosheid, gevoelens van waardeloosheid, onzekerheid en een negatief zelfbeeld. In ernstige gevallen sluit je jezelf compleet af van de buitenwereld of loop je zelfs rond met suïcidale gedachten. Je kunt bijna nooit meer ergens van genieten, zelfs niet van je grootste hobby. Je ziet de toekomst niet rooskleurig meer in. In dit geval moet je zeer zeker professionele hulp inschakelen. Een depressie kan jaren duren, waarom het heel belangrijk is om een psycholoog in te schakelen om je leven weer op orde te krijgen.

Denk je dat jij overspannen bent, een burn-out hebt of depressief bent? Neem dan contact op met je huisarts. Deze zal je bijstaan in het vinden van de juiste hulp.

Disclaimer:
Heb jij vragen over jouw gezondheid? Wij zijn een informatief platform en onze redacteuren hebben geen medische achtergrond. Ondanks dat wij schrijven over gezondheidsklachten en aandoeningen (gebaseerd op wetenschappelijke bronnen), kunnen wij geen adviezen geven met betrekking tot de gezondheid van onze lezeressen.

Lees ook:

• Relatie burn-out: dit zijn de signalen en zo kom je er weer uit!
• Zo ga je om met je partner die een burn-out heeft
• 7 manieren om postpartum depressie te voorkomen of verminderen

GGZ