Redactie Kinderen 25 apr 2020, 10:58

Leestijd: 4 minuten

Wat helpt nou echt voor de ontwikkeling van het IQ van je baby? Juist. Een kartonnen doos

Ging jij tijdens je zwangerschap ineens fanatiek naar klassieke muziek luisteren omdat je verteld was dat dit bevorderlijk werkt voor de ontwikkeling van het IQ van je baby? Of zet je wel eens een DVD op met een taalprogramma omdat je denkt dat je kind daar taalvaardiger van wordt?

Helaas. Slecht nieuws voor alle vrouwen die denken dat dit ‘Mozart-effect’ ook daadwerkelijk werkt: er is geen enkel bewijs dat luisteren naar klassieke muziek goed is voor de ontwikkeling van het IQ van je baby.

(Voorzichtige) weetjes en tips over de ontwikkeling van het IQ van je baby

Aldus Dr. Sabine Hunnius, directeur van het Baby Research Center in Nijmegen en tevens auteur van het boek Het Babybrein (2010). Het is slechts één van de dingen die ouders doen in de hoop het IQ van hun (ongeboren) baby al in het vroegste stadium te stimuleren. Net als DVD’s met taalprogramma’s trouwens. Die zijn niet alleen ‘niet bevorderlijk’ voor het IQ van je kind, maar misschien zelfs eerder ‘schadelijk’, meent Hunnius. Waarover later meer.

Ik ben niet de enige die haar vraagt wat je kunt doen om het IQ van kinderen te stimuleren, en vanaf welke leeftijd dat mogelijk is. Hunnius is voorzichtig in haar uitspraken; er is volgens haar nog veel niet bekend op dit gebied. Gelukkig zijn er een aantal dingen die we wél kunnen doen (en laten) om onze kinderen op intellectueel niveau te prikkelen.

Veilig, liefdevol nest

Volgens Hunnius is een liefdevolle, veilige en tegelijkertijd stimulerende omgeving het beste voor de cognitieve ontwikkeling van een jong kind. “ Een veilig nest waarin ouders op sensitieve wijze met hun kind(eren) omgaan.”

In de praktijk betekent dit volgende: heb aandacht voor je kind, pik signalen op, houd oog voor de ontwikkeling van je kind en reageer daar gevoelig op – en probeer net een stapje verder te denken. Als je ziet dat je kind begint met omrollen, dan kun je hem stimuleren door een stukje speelgoed nét iets verder neer te leggen. Met andere woorden: speel gevoelig én praktisch in op de ontwikkeling die je kind doormaakt.

Samen doen

Een ander cruciaal codewoord is ‘samen’. Samen liedjes zingen, samen lezen. Het interactieve component maakt het verschil – waarmee verklaard is waarom een baby in z’n eentje voor de tv zetten om naar een taal-DVD te kijken juist contra-productief werkt. Kinderen die in hun eentje regelmatig naar dat soort DVD’s keken, bleken in hun taalontwikkeling achter te lopen ten opzichte van andere kinderen.

“Als je je kind tv wil laten kijken, doe dat dan tenminste samen – want dan kun je je kind tijdens het kijken zaken uitleggen en er actief mee bezig zijn. In Duitsland doen de makers van het kinderprogramma Sendung mit dem Elefanten dat nadrukkelijk door middel van ondertiteling met suggesties: ‘Nu zou u uw kind iets kunnen uitleggen over …’. Geen gek idee om dat ook aan Nederlandse producenten voor te stellen, maar dat terzijde.

Kartonnen doos

Ik bezocht ooit een workshop over ouderschap waarbij de pedagoge die een lezing hield, korte metten maakte met een groot deel van het semi-educatieve speelgoed dat verkrijgbaar is. Volgens haar was een kartonnen doos één van de meest educatieve speeltjes die je je kind kan geven. Behalve leuk, is een kartonnen doos volgens haar ook enorm leerzaam. Een doos biedt de mogelijkheid om erin te zitten, hem op- en uit te vouwen en er doorheen te klimmen. Daarmee wordt het ruimtelijk inzicht van je kind volop aan het werk gezet.

Voorlezen

Tenslotte bevestigt Hunnius het belang van voorlezen voor jonge baby’s en hun ontwikkeling. Hunnius: “Begin er vroeg mee en lees je kinderen elke dag voor, bijvoorbeeld voor het slapengaan. Maak er een routine van. Uiteindelijk zullen ze zelf ontdekken hoe leuk lezen is en daar een leven lang profijt van hebben.

Lekker nutteloos

Maar, een zeer belangrijke nuance moet volgens Hunnius met klem gemaakt worden. “Ouders willen graag het beste voor hun kind, maar je kunt je afvragen of ‘het hoogste IQ’ nou per se het beste is. Een hoog IQ is immers geen garantie voor geluk. Ouders zijn soms bang dat, als ze het niet goed zouden doen, hun kind zich niet optimaal ontwikkelt. Dat is vaak onnodig, want de meeste ouders doen veel vanuit zichzelf al goed.

Misschien nog wel belangrijker: met name de vroege kindertijd is de tijd om misschien juist nog niet met zaken als prestatie bezig te zijn, maar volop te spelen en nutteloze dingen te doen,” besluit Hunnius.

I rest my case.

Noot 1: Cognitieve ontwikkeling en vaardigheden is niet hetzelfde als het intelligentiequotiënt (IQ). IQ is een construct om cognitieve vaardigheden te meten; een IQ-test geeft weer in welke mate iemand over bepaalde cognitieve vaardigheden beschikt. In werkelijkheid behelst cognitie meer dan IQ, maar in de context van dit artikel laat ik dat buiten beschouwing – omdat de concepten in grote mate vergelijkbaar zijn.

Noot 2: Als jij of je kind klassieke muziek heel erg leuk vindt om naar te luisteren, moet je dat vooral doen! Ga zingen en geef je kind de kans om een muziekinstrument te leren bespelen. Dat is namelijk juist wel goed voor de ontwikkeling.

Meer lezen over ontwikkeling van het IQ bij baby’s?

• 10x voedingsmiddelen voor de hersenontwikkeling van je baby
• Bewezen: meer knuffelen met je baby voor een betere hersenontwikkeling