Rachelle Abbas Kinderen 9 jul 2019, 11:20

Leestijd: 4 minuten

Ondergewicht bij je kind: is het erg en wat kun je eraan doen?

Het gewicht, lengte en groei van schoolkinderen worden bijgehouden door de Jeugdgezondheidszorg en de huisarts. Wellicht heb je van hen wel eens gehoord dat je kind minder weegt dan het gemiddelde op zijn of haar leeftijd. Maar wanneer is er sprake van ondergewicht? En kan het schadelijk zijn voor de gezondheid van je kind? Wat kun je er dan aan doen?

Wanneer spreek je van ondergewicht?

Voor ondergewicht hanteren jeugdartsen een waarde die per leeftijd verschilt. Als de BMI (Body Mass Index) van je kind onder die waarde komt, is er sprake van ondergewicht. De groeicurve is hier ook een belangrijk onderdeel van. Er wordt gekeken of je kind de laatste tijd ineens dunner is geworden of dat hij of zij altijd al mager is geweest. Blijkt dat je kind minder zwaar is dan op basis van de groeicurve wordt verwacht? Dan is je kind te dun en weegt minder dan bij zijn of haar lengte past. De jeugdarts zal met de ouders kijken naar de mogelijke oorzaken. Hoewel ondergewicht zelden zorgt voor een ontwikkelingsachterstand of groeivertraging, is het toch een risico. Zo is je kind bijvoorbeeld vatbaarder voor ziektes en kan het zijn dat je kind ook minder energiek is. Hier vind je een handig overzicht welk gewicht je kind gemiddeld heeft per leeftijd.

Hoe ontstaat ondergewicht?

Een te laag gewicht kan erfelijk bepaald zijn. Ouders met een laag gewicht kunnen een kind krijgen met een laag gewicht. Zolang je kind goed groeit en zich energiek voelt, hoef je je naar alle waarschijnlijkheid geen zorgen te maken. Daarnaast kan ondergewicht uiteraard ook met voeding te maken hebben. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je kind een tekort heeft aan een of meerdere essentiële voedingsstoffen. Dat kan beteken dat je kind een tekort heeft aan mineralen en/of vitaminen, of een tekort aan energie (kilocalorieën). Heb je vermoedens dat het een probleem in de voeding betreft? Neem contact op met een kinderdiëtist. De kinderdiëtist kan je helpen de oorzaak en oplossing te vinden.

Hoe vaak komt ondergewicht bij kinderen voor?

Ondergewicht komt bij één op de acht jonge kinderen voor. Bij de jongste kinderen in de leeftijd van 2 tot 7 jaar heeft gemiddeld 13 procent van de jongens en 12 procent van de meisjes ondergewicht. Van de 7 tot 18-jarige jongens en en meisjes had 9 procent ondergewicht. Deze cijfers komen uit een onderzoek van het Nationaal Kompas Volksgezondheid, maar het lijkt erop alsof er neit veel veranderd is.

Daarnaast komen bij gezonde, normaal ontwikkelende jonge kinderen lichte tot matige voedingsproblemen frequent voor (25-45%). Waarschijnlijk herken je het wel, veel jonge kinderen zijn in periodes selectief bij het eten, waardoor ze sterk wisselen in voedselinname. Deze periode hoort vanzelf over te gaan. Prematuren, kinderen met een langdurige ziekenhuisopname en kinderen die op jonge leeftijd ernstig ziek zijn geweest, hebben een verhoogd risico op een (ernstig) voedingsprobleem. Best shocking: eetstoornissen als anorexia en boulimia kunnen al bij kinderen tussen 8 en 12 jaar voorkomen.

Wanneer moet je je als ouders zorgen maken?

Wat als je kind wel normaal groeit, maar niet veel eet? Wanneer moet je je als ouders zorgen maken? Als je kind goed groeit, terwijl het maar weinig (en wel gevarieerd) eet, én er zijn verder geen klachten – dan is het meestal normaal. Als je kind bijvoorbeeld altijd vrij lang is geweest, maar nu ineens de kleinste van de klas is, kan het verstandig zijn om even naar de jeugdarts te gaan. Is je kind bleker dan dat je gewend bent, is hij de laatste tijd sneller moe en lusteloos, valt hij af of wordt hij sneller ziek? Dat zijn allemaal redenen voor een bezoekje aan de arts. Andersom geldt het ook: als je kind een laag BMI heeft, maar verder wel goed eet en er zijn geen klachten, is dat waarschijnlijk ook normaal. Het is vooral van belang om te kijken of je kind de afgelopen tijd magerder is geworden, of altijd al slank is geweest. Tip: ben je benieuwd naar een voorbeeldmenu voor een kind van 4 tot 9 jaar? Kijk hier eens. Een voorbeeldmenu voor kinderen van 9 tot 13 jaar vind je hier.

De lichamelijke gevolgen van ondergewicht

De belangrijkste gevolgen van ondergezicht zijn: uitputting, lage lichaamstemperatuur, problemen met hart- en bloedvaten, botontkalking, maag- en darmklachten, hormoonafwijkingen, het wegblijven van menstruatie, verminderde schildklierwerking en verminderde stofwisseling.

Daarnaast kan een tekort aan voedingsstoffen, denk bijvoorbeeld aan groente en fruit, voor diverse problemen zorgen op volwassen leeftijd. Wel licht het eraan waaraan een tekort is geweest. Enkele gevolgen kunnen een kortere lengte, broze botten, vermoeidheidsklachten, spierklachten, verminderde weerstand en de gevolgen van daardoor eerder opgelopen ziektes zijn.

Maak je je zorgen? Trek aan de bel

De belangrijkste ‘regel’ is misschien wel dat wanneer jij je zorgen maakt, je contact moet opnemen met een arts of een diëtist. En tuurlijk zijn er altijd kinderen die onder of boven het gemiddelde zitten van de groeicurve. Dat is prima, als ze maar wel de lijn volgen.

JM Ouders