Sherita Jager Mind 17 nov 2019, 15:57

Leestijd: 3 minuten

Midden in de nacht schreeuwend wakker worden? Misschien heeft jouw kind last van nachtangsten

Hysterisch krijsen, midden in de nacht? Krijg je jouw peuter met geen mogelijkheid stil? Misschien heeft hij last van nachtangsten. Dit is wat het is, en zo verminder je het.

Als je kindje midden in de nacht schreeuwend wakker wordt, kan het zomaar zijn dat hij last heeft van nachtangsten. Dit opvallende fenomeen komt vaker voor dan je denkt. Dit is wat nachtangsten precies zijn en wat je eraan kunt doen.

Het verschil tussen nachtangsten en nachtmerries

Nachtangsten (pavor nocturnus) kun je het beste vergelijken met een nachtelijke paniekaanval. Jouw kindje heeft z’n ogen open, is boos, bang, agressief en slaat, schreeuwt of schopt. Je kunt best schrikken van zo’n nachtangstaanval, vooral omdat niets wat je doet effect lijkt te hebben.

Hoewel het lijkt op een reactie op een nachtmerrie zijn nachtangsten en nachtmerries twee verschillende dingen. Bij een nachtmerrie gaat er een enge droom aan vooraf. Tijdens of na de nachtmerrie wordt je kindje bang, huilend of schreeuwend wakker. Bij een nachtangst gaat er geen enge droom aan vooraf, en vaak herinnert het kind de aanval ook niet meer.

Kinderen tussen de drie en twaalf jaar

Nachtangsten komen voor bij kinderen van drie tot twaalf en vinden meestal plaats tijdens het eerste gedeelte van de nacht, tijdens de eerste twee tot drie uren van de slaap. Eén op de vijftien tot dertig kinderen heeft wel eens last gehad van nachtangsten.

De eerste verschijnselen beginnen vaak als het kind 3,5 jaar oud is en na het twaalfde levensjaar zijn de meeste kinderen er overheen gegroeid. Sommige kinderen hebben vaak last van nachtangsten gedurende een kortere periode, maar andere kinderen kunnen er jarenlang last van hebben.

De oorzaken van nachtangsten

De oorzaak van nachtangsten is onbekend. Waarschijnlijk heeft het te maken met de hersenen die nog niet helemaal gerijpt zijn. Onderzoekers denken ook dat erfelijkheid een rol speelt. Het komt namelijk vaak voor in dezelfde families.

Er zijn ook een aantal factoren die een aanval kan triggeren. Zo is een onregelmatig slaappatroon, stress of een nieuwe of onrustige slaapplek een stimulans. Ook lichamelijke afwijkingen zoals koorts of een volle blaas kunnen een aanval opwekken. Slaapstoornissen zoals een slaapapneu – het plotseling stoppen met ademen tijdens het slapen – kan ook een risicofactor zijn.

Wat kun je eraan doen?

Hoewel nachtangsten niet helemaal te voorkomen zijn, zijn er wel een aantal dingen die je kunt doen om de triggers te verminderen. Een erg moe kind dat prikkels moet verwerken, heeft een grotere kans op een nachtangstaanval. Maar ook een vervelende ervaring, spanning, of een nieuwe situatie geeft onrust die voor een aanval kan zorgen. Een vast avondritueel waarbij vooraf genoeg tijd is voor het ontprikkelen en rustig worden, kan helpen.

Sommige ouders merken dat de nachtaanvallen minder worden als ze samen slapen met het kind. Waarschijnlijk werkt dit omdat het kind iets minder diep slaapt, en niet in de slaapfase komt waarin de nachtangsten voorkomen. Je kindje vijftien tot twintig minuten voordat de nachtangsten gewoonlijk gebeuren, wakker maken om te laten plassen lijkt ook effect te hebben.

Tijdens een aanval

Het is aan te raden om je kindje niet wakker te maken tijdens een aanval. Dit voelt misschien onnatuurlijk, maar het kan ervoor zorgen dat de aanval een stuk langer duurt. Let er daarnaast op dat de directe omgeving in het bed veilig is, zodat je kind zich niet pijn kan doen.