Lisa van den Akker Gezondheid 13 jun 2023, 06:34

Leestijd: 3 minuten

Menstruatiecup in combinatie met spiraaltje? Dat is niet altijd veilig

In relatief korte tijd heeft de menstruatiecup enorm aan populariteit gewonnen. Niet gek, want de menstruatiecup heeft veel voordelen. Toch blijkt er nu ook een groot nadeel te kleven aan de cups. Een menstruatiecup gaat namelijk niet altijd goed samen met een spiraaltje.

Wat blijkt namelijk, bij de verwijdering van de menstruatiecup, bijvoorbeeld om hem te legen, kan het spiraaltje uit de baarmoeder worden getrokken of dusdanig worden verplaatst dat het niet meer beschermt tegen een zwangerschap. Het vervelendste is dat dit veelal onopgemerkt gebeurt. Hierdoor denk je nog beschermde seks te hebben, terwijl dit niet zo is.

Meldingen verlies koperspiraal door menstruatiecup

Tot nu toe heeft het Meldpunt en Expertisecentrum Bijwerkingen Implantaten (MEBI) van het RIVM in anderhalf jaar tijd vijftien meldingen gekregen van gedeeltelijke of volledige verlies van de koperspiraal van vrouwen die ook een menstruatiecup gebruikten. Zes van hen zijn zwanger geraakt. Het merendeel kwam pas achter het verlies van de spiraal toen hun menstruatie uitbleef en ze al in verwachting bleken te zijn.

Het probleem lijkt tot nu toe vooral voor te komen bij vrouwen die een koperspiraal gebruiken. Het is echter aannemelijk dat hetzelfde ook bij hormoonspiraaltjes kan gebeuren. Dat het tot nu toe vaker bij koperspiraaltjes is vastgesteld komt waarschijnlijk doordat vrouwen met hormoonspiraaltjes minder vaak menstruatiecups gebruiken omdat ze minder heftig ongesteld zijn. 

Vacuüm

Hoe komt het nu dat je een spiraal kunt verliezen door een menstruatiecup? Het lijkt erop dat het lichte vacuüm dat ontstaat bij het plaatsen van de cup in de vagina, het spiraaltje kan meezuigen bij het verwijderen ervan. Ook kunnen bij verwijdering de touwtjes van de koperspiraal, die een paar centimeter uit de baarmoedermond steken, per ongeluk worden vastgepakt en meegetrokken.

Bijsluiters van menstruatiecups vermelden daarom ook vaak het dichtknijpen van de cup om het vacuüm op te heffen. Voordat de cup wordt verwijderd.

Zorgen

Ook huisarts Marja-Liisa Hendriks maakt zich zorgen over de onwetendheid van vrouwen over dit risico van de menstruatiecup. Zij zegt dat er al bekend is dat tot 17 procent van de cupgebruikers in de eerste twee jaar van spiraalgebruik door een menstruatiecup haar spiraal verliest.

Hendriks vertelt over een vrouw die op spreekuur kwam bij haar praktijk: “Bij het legen van de cup in de gootsteen zag zij wat glinsteren in het stolsel en kon nog net voorkomen dat het stolsel door de gootsteen spoelde. Bij het bevoelen ervan kwam ze erachter dat de spiraal erin zat. Ze had niks van de expulsie bemerkt.”

Goed gebruik

Kun je nu geen menstruatiecup meer gebruiken als je een spiraaltje hebt?  Jawel hoor, zegt gynaecoloog Wenche Klerkx, van het St. Antoniusziekenhuis tegen de Volkskrant. “Als het vacuüm echt goed wordt opgeheven, door de cup eerst een beetje in te knijpen voordat je hem naar beneden trekt, kun je een cup veilig blijven gebruiken.” Ook is het belangrijk om altijd goed de inhoud van de cup te checken, voordat je die wegspoelt. Zo kun je het gelijk zien als het fout is gegaan en kan je onbeschermde seks voorkomen.

Aha! 7x dingen die niemand je over menstruatiecups vertelt