Redactie Mind 7 sep 2016, 18:44

Leestijd: 5 minuten

Mensen die te veel uitroeptekens gebruiken: stop daarmee!!!

Interesseert taal je weinig? Stop dan met lezen. Interesseert correct taalgebruik je nóg minder?
Stop dan met lezen. Stoor je je zelden tot nooit aan mensen die incorrect taalgebruik bezigen?
Stop dan met lezen. Denk je bij het zien van de auteur van dit stukje: ‘Daar heb je die ene van Famme weer, die altijd zo zeurt over correct taalgebruik?’ Stop dan met lezen.

Voor wie er nog over is: ik wil het graag hebben over interpunctie. Eerst even het beestje bij de naam: inter is de Latijnse benaming voor ‘tussen’ en punctie komt van punctus – punt. Simpel gezegd is interpunctie de verzamelnaam van leestekens die je als schrijver gebruikt om een tekst duidelijk en ondubbelzinnig leesbaar te maken. ‘Ik hou van je, mama’ is een wezenlijk andere liefdesverklaring dan ‘Ik hou van je mama’. Duidelijk? Ja toch? Tot zover dan.

Spaarzaamheid geboden

Interpunctie werd ooit spaarzaam gebruikt. Lees: niet meer dan nodig. Een komma gebruikte men om een bijzin van een hoofdzin te scheiden, en vaak ook tussen twee werkwoorden in. Een punt kwam aan het eind van de zin, punt uit. Als je het spannend wilde maken of aan wilde geven dat het verhaal nog niet afgelopen was, mocht je daar – bij hoge uitzondering – drie puntjes van maken. Daar hield het dan ook wel mee op.

Zo ook voor vraag- en uitroeptekens. Een vraagteken plaats je aan het eind van een vragende zin; een uitroepteken komt doorgaans om de hoek kijken bij het duiden van blijdschap of schrik. Volgens mij kan iedereen zich deze huis-, tuin- en keukenuitleg van interpunctie prima herinneren.

[source id=”attachment_116496″ align=”none”][/source]
LEES OOK: 7 regels voor de groepschat die wat ons betreft wetten mogen worden>

Maar dan dit
‘Ik ben tien minuten te laat!!!’
‘Heb je m’n nieuwe schoenen gezien???’
‘Niet waar, zei hij dat echt?!?!’

Hier wil ik het graag over hebben. Het moment waarop mensen besluiten om niet één, maar twee, drie of zelfs meer vraag- en/of uitroeptekens te gebruiken.

Hoe opgewonden en enthousiast ben je over die schoenen, hoe ontsteld over wat ‘ie wel of niet zei en hoe bang ben je precies om gegeseld te worden omdat je tien minuten te laat bent?

Waarom?
Ook wel: waarom???

Ik heb een stief uurtje gegoogled naar wetenschappelijke onderzoeken over wat het over mensen zegt als ze overbodige interpunctie, en dan met name uitroeptekens, gebruiken. En dat is er niet, of nauwelijks. Wel zijn er legio sites die uitleggen hoe je onjuist gebruik van interpunctie tegen kunt gaan, sites die vaak ‘grammatica’, ‘taal’ en ‘les’ in de url hebben staan. En aangezien Famme.nl dat niet heeft, ga ik dat hier dus niet uitleggen.

Wat overigens wél wetenschappelijk bewezen schijnt te zijn, is dat vrouwen vaker uitroeptekens gebruiken dan mannen. Vrouwen gebruiken uitroeptekens als uiting van opwinding of enthousiasme, wat volgens wetenschappers ook kan duiden op instabiliteit en emotionele willekeur (o ja joh?). Maar de context waarin uitroeptekens daadwerkelijk een uiting van enthousiasme of opwinding zijn, en in relatie tot het karakter van de auteur, werd tot op heden nog niet onderzocht.

LEES OOK: Wat je ook doet, doe dít nooit meer in je WhatsApp-berichten!>

Ongevoeligheid (of beter: overgevoeligheid)

Er worden wel suggesties gedaan rondom het verschijnsel dat mensen zo scheutig zijn geworden met (overtollige) uitroeptekens. Zo zouden we in de moderne wereld van WhatsApp en (korte) emails niet ‘emotieloos’ over willen komen, en gebruik van uitroepteken(s) moet dat voorkomen. Zo zou ‘dank je’ minder enthousiast opgevat kunnen worden dan ‘dank je!’, en kan ‘tuurlijk’ als antwoord op de vraag ‘of je het ok vindt als Annabel ook mee-eet vanavond’ ongeïnteresseerder overkomen dan ‘tuurlijk!’.

Daar wil ik best in meegaan. Maar hoe bang om ongevoelig over te komen ben je als je denkt dat je daar minimaal drie uitroeptekens aan vast moet plakken? Nog even los van de overdaad aan emoticons die speciaal ontworpen zijn om gemoedstoestanden te illustreren (wat ik daarvan vind, laat ik graag in het midden). Emoticons die mensen graag naar hartelust in hun bericht plempen. Aansluitend op de serie uitroeptekens. En dan krijg je dus dit:

‘Vind je het ok als Annet ook mee-eet vanavond?’
‘Tuurlijk!!! ???’

Newsflash!

Het is niet nodig. Echt niet! Eén uitroepteken is meer dan genoeg, dan weten we ook dat je blij, enthousiast, opgewonden dan wel extatisch bent. En als je ‘m onverhoopt vergeet, is men heus niet meteen in mineur.

Kortom: ik pleit openlijk tegen misbruik van interpunctie. Zodat ze weer hun rechtmatige plaats kunnen opeisen in het lexicon en we allemaal weer lekker normaal kunnen doen.

NB. Ik weet het: er zijn ergere dingen om me druk over te maken. Geloof me, dat doe ik ook. Maar ook om het taalgebruik van kinderen – én volwassenen – waarvan het niveau in rap tempo afneemt. Deze week meldde het AD dat de schrijfvaardigheid van kinderen hard achteruit gaat. Dat ging met name over de samenhang in teksten, maar ook werd vastgesteld dat kinderen onvoldoende aandacht voor schrijven hebben, en het (daardoor) niet goed genoeg kunnen.

Just so you know

Tot slot: wie nu op onze Facebookpagina alsnog allemaal nare dingen gaat schrijven over dat ik niet moet zeuren en een leven moet krijgen – hoezo heb je dit stuk überhaupt gelezen? Ik had je nog zo gewaarschuwd. Vooruit, voor deze ene keer dan: Ik had je nog zo gewaarschuwd!!!

LEES OOK: Wat als peuters konden sms’en? Dan krijg je dit (mogen we al lachen?)>