Lisanne de Vaan Kinderen 18 feb 2017, 10:04

Leestijd: 4 minuten

Dit nemen wij van ouders aan de andere kant van de wereld over, en andersom

Ouders in Nederland voeden hun kinderen anders op dan ouders in Oost-Aziatische landen. Althans, dat was lange tijd het geval. Door globalisering is de wereld meer gaan lijken op een dorp. Het gevolg? Oosterse en westerse opvoedstijlen beïnvloeden elkaar steeds meer.

Als ouder wil je wat het beste is voor je kinderen. Maar wát het beste is, daar zijn de meningen over verdeeld. De definitie van ‘goed ouderschap’ is niet uniform over de hele wereld. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat opvoedstijlen veranderen, en naar elkaar toe schuiven. Xinyin Chen – hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Pennsylvania – schreef er een stuk over op Child&Familyblog. We delen een kleine recap.

De groep versus het individu

Kort gezegd zit het verschil tussen oost en west in collectivisme versus individualisme. De oosterse cultuur is vooral georiënteerd op groepen, terwijl de westerse cultuur meer georiënteerd is op het individu. Hierdoor hebben beide culturen andere waarden.

Belangrijke waarden in westerse samenlevingen

In de meeste westerse samenlevingen (zoals Europa en de Verenigde Staten) worden individualisme, onafhankelijkheid en zelfontplooiing gezien als belangrijke waarden. Ouders moedigen hun kinderen aan om vaardigheden te ontwikkelen die deze waarden ondersteunen, zoals assertiviteit, zelfvertrouwen, zelfexpressie en autonomie. Ze willen dat hun kinderen een positief gevoel van eigenwaarde creëren, persoonlijke waarden ontwikkelen en hun passie volgen.

Belangrijke waarden in oosterse samenlevingen

In oosterse samenlevingen staan andere, meer maatschappelijke waarden centraal. Groepsharmonie, interpersoonlijke samenwerking en verantwoordelijkheid bijvoorbeeld. De nadruk in de opvoeding ligt op samenwerking, gehoorzaamheid, bescheidenheid en zelfbeheersing, zodat kinderen vaardigheden kunnen ontwikkelen die nodig zijn om goed te opereren in een groep. Al van jongs af leren kinderen hoe ze hun wensen, behoeften en gedrag kunnen controleren.

Westerse opvoeding

Chen suggereert in het artikel dat de verschillende waarden beïnvloeden hoe ouders met kinderen omgaan. Waar dan precies het verschil in opvoeding zit? Westerse ouders hebben de neiging om gevoelig te zijn voor de specifieke behoeften van hun kind. Wanneer ze bijvoorbeeld willen dat hun kind iets doet, proberen ze aan het kind uit te leggen waarom dat zo is. Ze hebben over het algemeen veel geduld en communiceren met hun kinderen over hun gevoelens en gedachten.

Oost-Aziatische opvoeding

In landen zoals China en Korea wordt van ouders verwacht dat zij een grote verantwoordelijkheid nemen in de ontwikkeling van kinderen. Om aan die verwachting te voldoen hebben ze de neiging om zeer betrokken te zijn bij het onderwijs van hun kinderen. Soms maken ze gebruik van ‘high power’ strategieën. Dit betekent dat ze kinderen een opdracht geven om iets te doen, zonder bijgaand veel uitleg te geven. Om ervoor te zorgen dat kinderen goed luisteren, ligt de nadruk bij de opvoeding op gehoorzaamheid.

Veranderingen

Culturen veranderen door de tijd. Niet alleen van binnenuit, maar ook door contact met andere culturen. Globalisering en technologische ontwikkelingen hebben het mogelijk gemaakt dat culturen elkaars ideeën kunnen ‘inpikken’. En dat hebben ze gedaan.

Van oost naar west

Volgens Chen is de aandacht die de westerse samenleving geeft aan zogenoemde ‘Tiger Moms’ een resultaat van culturele uitwisseling uit het Oosten. In de westerse wereld wint deze Chinese stijl van opvoeden steeds meer aan populariteit, omdat ouders zich vaker zorgen maken over het onderwijs, stelt hij. Europese, en dus ook Nederlandse ouders zouden steeds vaker openstaan voor het idee dat het pushen van kinderen (om moeilijke academische prestaties te bereiken) effectiever is dan een westerse benadering.

Van west naar oost

Westerse waarden migreren ook de andere kant op. Zo zegt Chen dat verlegen kinderen in China zo’n twintig jaar geleden nog gezien werden als gehoorzaam en competent. Ze werden leuk gevonden door leeftijdsgenoten en leraren op school. Nu China meer westers is, worden verlegen kinderen opeens een stuk minder geaccepteerd, stelt hij.

Een mix van opvoedstijlen

De opvoeding van Nederlandse kinderen wordt dan misschien beïnvloed door andere culturen, maar dat betekent niet dat alle traditionele waarden verleden tijd zijn. Het punt wat Chen probeert te maken is dat samenlevingen manieren moeten vinden om nieuwe ideeën te integreren met hun meer gevestigde overtuigingen. Voor Nederland betekent dit dat – nu de diversiteit in onze samenleving steeds groter wordt – we met een mix van opvoedstijlen te maken krijgen, zonder dat we het bewust doorhebben.