Het gevaar na een tekenbeet: de ziekte van Lyme
Als het lekker weer is, is iedereen meer buiten. Dit brengt risico’s met zich mee. Bebost gebied is de leefomgeving van teken. Deze kunnen een vervelende ziekte veroorzaken bij mensen: de ziekte van Lyme.
Hoewel de ziekte van Lyme redelijk goed de diagnosticeren en te behandelen is, bestaat de kans dat de bacterie onomkeerbare schade aan je lichaam toebrengt. In dit artikel lees je hoe je een besmetting kan signaleren, hoe de ziekte van Lyme te behandelen is en wat mogelijke (blijvende) symptomen zijn.
De rol van de Borrelia burgdorferi
De ziekte van Lyme is altijd het gevolg van een tekenbeet. Teken zijn kleine, spinachtige beestjes die in hoog gras, struiken en bosrijke omgeving leven. Ze voeden zich met het bloed van een host. Hier klampen ze zich aan vast. Dit merk je vaak niet, omdat teken vaak erg klein zijn.
Ongeveer 1 op de 5 teken is besmet met Borrelia burgdorferi. Dit is een bacterie die teken hebben opgelopen van een vorige host. Deze host kan namelijk ook een dier zijn. Zodra je als mens gebeten bent door een teek, is de kans ongeveer 1 op 50 dat het jou besmet met deze bacterie.
Hoe langer de teek op jouw huid blijft zitten, hoe groter de kans is dat het deze bacterie overbrengt. Het is daarom dus zaak om de teek zo snel mogelijk te verwijderen. Als de teek snel volledig uit de huid wordt getrokken, is de kans op besmetting kleiner.
Meer lezen over tekenbeten en hoe je ze verwijdert? Check dit artikel.
Symptomen van de ziekte van Lyme
Zodra je door een teek bent gebeten die besmet is met Borrelia burgdorferi, is de kans aanwezig dat jij hier ook door wordt besmet.
Het eerste symptoom dat je zal opmerken, is een rode, paarse of blauwe plek rondom de plek waar je bent gebeten. Deze plek kan in een paar dagen steeds groter worden. Ook kan zich een ring vormen rondom de gebeten plek. Dit heet de erythema migrans. Als je deze plek onbehandeld laat, kan de verkleuring weken tot maanden zichtbaar blijven.
In eerste instantie kan je in de dagen of maximaal 3 weken na de tekenbeet last krijgen van de volgende symptomen:
- koorts
- griepachtige verschijnselen
- spier- en gewrichtspijn
Na een tekenbeet kan de bacterie via je bloedbaan, je zenuwbanen of op een andere manier in je organen terechtkomen. Dan kunnen de volgende symptomen tot uiting komen:
- Een doof of tintelend gevoel
- Pijn in het gezicht
- Problemen met zien (dubbelzien) of het gehoor
- Aantasting van het zenuwstelsel, wat kan leiden tot krachtverlies of verlamming
- Hersenvliesontsteking
- Pijn in armen, benen of romp
- Gewrichtsontstekingen
De ziekte van Lyme, zo behandel je het
Als je door een teek bent gebeten, wil dat zeker nog niet zeggen dat je de ziekte van Lyme onder de leden hebt. De kans hierop ligt tussen de 2 en 20%.
Zodra je echter ziet dat zich een huidverkleuring voordoet op de gebeten plek, en je krijgt last van grieperige verschijnselen, is het belangrijk om direct naar de huisarts te gaan.
In dit vroege stadium kan er een antibioticakuur voorgeschreven worden, die vaak de bacterie vernietigt. Hierdoor is de kans groot dat je binnen een aantal weken van de klachten ontdaan bent.
Een kleine groep mensen merken echter geen verschil in de klachten. In dit geval kan het zo zijn dat de activiteit van de bacterie niet geheel aangepakt is. Ook kan het zijn dat de bacterie tussen de tekenbeet en de antibiotica veel tijd heeft gehad om schade aan te richten.
De bacterie is uiteindelijk geëlimineerd door de medicatie, maar het lichaam heeft blijvende schade opgelopen.
Mogelijke blijvende schade
In eerste instantie zal er op basis van jouw klachten en lichamelijk onderzoek overgegaan worden op medicatie. Tijdens de eerste weken zijn de antistoffen die je lichaam tegen de bacterie aanmaakt, namelijk nog niet te zien in bloed.
In een later stadium in bloedonderzoek wel mogelijk.
Er bestaat een kleine kans dat je blijvende schade overhoudt aan een tekenbeet. Dit overkomt vaak mensen die geen idee hadden dat ze een tekenbeet hebben opgelopen. Als je je hier niet bewust van bent, ben je ook minder scherp op mogelijke symptomen.
Veel voorkomende, langdurige klachten zijn:
- Gewrichtsontstekingen. Deze komen voor in voornamelijk grote gewrichten, zoals ellebogen, schouders of enkels. Maar ze komen het meest voor in de knieën. Deze chronische ontstekingen lijken veel op vormen van reuma
- Extreme vermoeidheid
- Problemen met zicht of gehoor
- Schade aan het zenuwstelsel, dat kan leiden tot motorische problemen
Als je klachten behoud, zal je waarschijnlijk na verloop van tijd doorgestuurd worden naar een dermatoloog of neuroloog, afhankelijk van je klachten.
In Nederland zijn er twee poli’s die speciale ziekte van Lyme-poli hebben. Deze ziekenhuizen zijn het AMC in Amsterdam en het Radboud in Nijmegen.
Onderzoek naar de ziekte van Lyme
Omdat de klachten van de ziekte van Lyme ernstig kunnen zijn, en lang aan kunnen houden, wordt er gelukkig veel onderzoek gedaan naar de gevolgen van een tekenbeet. Als je zelf klachten ondervindt van de ziekte, kan je meedoen aan zo’n onderzoek.
Op deze website vind je meer informatie over de ziekte van Lyme en de verschillende onderzoeken waar je aan kan deelnemen.
Lees ook:
- Alles over een tekenbeet en hoe je ze verwijdert
- Reumatische Artritis: de chronische aandoening die 5 keer vaker voorkomt bij vrouwen
- Lupus Erythematodes (LE): alles over deze chronische aandoening
- EHBO voor kinderen: wat te doen bij een wespen-, honden-, of tekenbeet