Lise Steegmans Kinderen 20 jun 2022, 20:44

Leestijd: 3 minuten

Vaders hebben betere relatie met baby die slecht slaapt

Baby’s die ‘s nachts slecht slapen hebben een betere hechting met hun vader dan kinderen met een goede nachtrust. Dat blijkt uit de resultaten van Annemieke Witte, die onderzoek deed naar de eerste jaren van het vaderschap.

Over die eerste jaren van het vaderschap is nog maar weinig bekend.

Vaders betere relatie met baby die slecht slaapt

Annemieke Witte, onderzoeker aan de faculteit Gedrags- en Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit van Amsterdam, verdedigde onlangs haar proefschrift, waarin ze dus onderzoeker deed naar de band met vaders met (slecht slapende) baby’s. Naast de relatie tussen slaapkwaliteit en de hechting tussen vader en kind onderzocht Witte ook de rol van het knuffelhormoon oxytocine op het gedrag van de vader.

Veiligere gehechtheidsrelatie met vader

Witte vroeg kersverse ouders bij te houden hoe vaak en hoe lang hun kind ‘s nachts wakker was, bij een leeftijd van 3, 6, 9 en 24 maanden. Wat bleek? Kinderen van drie maanden die ’s nachts vaker en langer wakker waren, hadden een veiligere gehechtheidsrelatie met hun vader ten opzichte van baby’s die minder vaak en minder lang wakker waren. Voor moeders was deze relatie juist andersom.

Stress voor de moeder

“Deze bevinding voor vaders was onverwacht”, zegt Witte. “We denken dat dit komt doordat een kind dat slecht slaapt voor stress zorgt bij de moeder. De vader springt dan in om de druk op de moeder te verlagen. Als de vader ’s nachts vaker naar het kind toegaat en dit op een goede manier doet, wordt vermoedelijk de kwaliteit van de gehechtheidsrelatie tussen vader en kind beter.”

Om dat laatste vast te stellen, is volgens Witte vervolgonderzoek nodig. “Waarom wordt die gehechtheidsrelatie tussen vader en kind precies beter? Dat weten we nu nog niet. Dat zou je bijvoorbeeld in kaart kunnen brengen door ’s nachts video-opnames te maken. Dan kun je kijken wie naar het kind gaat en hoe die ouder vervolgens op het kind reageert.”

Knuffelhormoon oxytocine

Witte deed ook onderzoek naar het knuffelhormoon oxytocine. Volgens sommige wetenschappers kun je de band tussen vader en kind ook verbeteren door het toedienen van hormonen aan de vader. Dat heeft Witte getest. “Dit hormoon speelt een rol bij sociale processen, waaronder die tussen ouder en kind. In een dubbelblind onderzoek gaven wij 70 vaders oxytocine via een neusspray. Bij vaders met weinig tot geen nare jeugdervaringen veranderde er eigenlijk niks in hun gedrag. Maar bij vaders met meer nare jeugdervaringen ontdekten we iets opvallends. Deze vaders reageerden na toediening van oxytocine minder gevoelig op de signalen van hun kind.”

Oxytocine leidde tot een verminderde activiteit van angstgebieden in de hersenen wanneer vaders luisterden naar de huilgeluiden van baby’s, zo was te zien op hersenscans. Dat legt Witte als volgt uit: “Wij denken dat oxytocine op deze manier zorgt voor minder gevoelens van angst en stress bij huilgeluiden. In sommige gevallen werkt het toedienen van dit hormoon dus averechts. Mijn onderzoek laat daarmee zien dat we voorzichtig moeten zijn met het inzetten van oxytocine voor therapeutische doeleinden.”

Gehechtheidsrelatie

De eerste drie jaar van het leven, en in het bijzonder de eerste zes maanden, zijn belangrijk voor een gezonde hechting. De hechting zorgt ervoor dat een kind zich emotioneel en sociaal goed kan ontwikkeling. Veilig gehechte kinderen zullen in perioden van stress de persoon opzoeken aan wie zij gehecht zijn.

Daarnaast zijn deze personen, vaak de ouders of verzorgers, de uitvalsbasis waarvandaan de kinderen hun nieuwe omgeving ontdekken. Hoe ouder ze worden, hoe verder ze – letterlijk – van je vandaan kruipen, lopen of rennen. Dit doen ze omdat ze vertrouwen hebben dat de persoon er nog steeds is als ze terugkomen.

Een veilige hechting: wat is het en waarom is het belangrijk voor je kind?