Laurien Bleeker Columns 10 jun 2023, 12:44

Leestijd: 4 minuten

Laurien: ‘Genderbewust opvoeden is wél van deze tijd’

Met drie kinderen is er altijd wel iets wat redacteur Laurien bezighoudt. Ze schrijft graag over van alles wat met (haar) kinderen en opvoeden te maken heeft. Een tip: lees het met een knipoog. Dit keer gaat haar column over genderbewust opvoeden.

“‘Mama, de kinderen in mijn klas zeggen soms dat ik op een meisje lijk, omdat ik lang haar heb, dat is toch gek? Ze weten dat ik een jongen ben. Ik heb gewoon lang haar, meisjes kunnen ook kort haar hebben. Je mag toch zijn wie je wilt zijn, mama?’ Zo begon mijn ochtend een tijdje geleden met mijn oudste. De middelste, ook een jongen met lang haar, haakte er meteen op in. ‘Ze noemen mij soms ook meisje en dat zeg ik dat ze hun mond moeten houden.’ Ze bespreken het samen en ik besluit me dit keer afzijdig te houden. Ze concluderen dat de lengte van het haar niets zegt over jongen of meisje zijn.

Het woordje ‘gewoon’ hoort niet bij genderbewust opvoeden

Ik zucht zachtjes, opgelucht dat ze er op deze manier mee om gaan, maar ook geïrriteerd, omdat er nog altijd kinderen (ouders?) zijn die leren dat iets speciaal voor een meisje of speciaal voor een jongen is. Blauw is niet alleen voor jongens en roze is niet alleen voor meisjes. Wat zegt een kleur nou over gender. Wat zegt haarlengte over gender. Of kleding, oorbellen of nagellak? Kinderen hebben misschien hun voorkeuren, maar dat lang haar bij een meisje hoort, komt echt niet uit het kind zelf. Dat komt bij de ouders of omgeving vandaan. Uit verouderde filmpjes of boeken. Natuurlijk mag je als ouder zelf je voorkeuren hebben en als je blauw bij een jongen vindt passen dan snap ik dat volkomen, maar geef je kinderen niet het gevoel dat sommige dingen niet bij ze horen vanwege hun geslacht. Laat ze vrij in wie ze willen zijn, toch?

‘Geef hem toch gewoon lekker een kort jongenskoppie!’, zei ooit iemand tegen me toen we het met nog wat ouders hadden over de struggles van kammen van lang haar. Ik weet niet wat de jongens doen op school, maar ze komen regelmatig thuis met klitten in hun haar die haast op dreadlocks lijken. Met geen mogelijkheid doorheen te komen met een normale borstel. Anyway, dat gesprek ging dus gewoon over haarmiddeltjes en kammen, over conditioners en borstels. Tot dus die ene opmerking van een ouder. Alles aan die zin klopte niet. Het woordje ‘gewoon’ bijvoorbeeld. Hoezo ‘gewoon’ een kort jongenskoppie. Wat is gewoon? Het woord ‘jongenskoppie’ begreep ik ook niet. Betekent dat dan dat een meisje met een lekker kort koppie ook een jongenskoppie heeft? Even error hoor.

De oudere generatie vindt dit vaak lastig te begrijpen

Ik probeer (!) zelf mijn kinderen zo veel mogelijk genderbewust op te voeden. In de praktijk houdt dat bijvoorbeeld in dat de kinderen mogen dragen wat ze willen (behalve dat lelijke Spiderman pak), dat ze mogen spelen waarmee ze willen en dat ze eruit mogen zien zoals ze willen. Lang of kort haar, jurk of broek, blauw of roze. Het maakt niet uit. Ook vind ik het belangrijk om ze te leren dat niet elk kind een vader+moeder heeft. Dat er ook kinderen zijn met een moeder+moeder of vader+vader. Gelukkig hebben ze op school genoeg voorbeelden van hoe het ook kan. Een kind met twee moeders, een jongen met een jurk aan, een juf met kort haar en een meester met een arm.

Wat ik wel belangrijk vind is dat ze zijn wie ze zijn. Dat ze zich vrij kunnen ontwikkelen, zelf keuzes kunnen en durven maken, gelijke kansen krijgen en anderen in hun waarde laten. Dat ze ons weten te vinden als ze ergens mee zitten, zoals de ‘je-lijkt-op-een-meisje’ situatie van een paar dagen terug, maar ook later als ze groot zijn. Dat ze weten dat ze in een veilige omgeving wonen waar niets gek is en alles besproken kan worden. Ik weet dat de oudere generatie deze denkwijze lastig vindt. Die generatie ziet meestal liever de ‘doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg’ houding, maar nogmaals: wat is dan gewoon? Wat is gek? Waarom zou je kinderen juist niet verrijken, ze verder laten kijken, groter laten denken, laten dromen? Wat kan het voor kwaad? Bovendien vind ik genderbewust opvoeden gewoon iets van deze tijd.”

Laurien: ‘Pak nooit een broek op aan de onderkant van de broekspijpen. Ik herhaal: doe het niet’