Rachelle Weiler Gezondheid 4 mrt 2022, 18:32

Leestijd: 4 minuten

Het effect van de Tsjernobyl ramp op de gezondheid van kinderen

Volwassenen weten zich de dag van de Tsjernobyl ramp nog te herinneren; jongere mensen weten door geschiedenislessen en documentaires over de gruwelen van 26 april 1986. Tot op de dag van vandaag heeft de Tsjernobyl ramp nog steeds effect op de gezondheid van kinderen.

Nu, ruim 35 jaar later, blijken de gevolgen van de kernexplosie veel groter dan in de eerste periode na de ontploffing werd gedacht. Vooral kinderen die in de buurt van de kerncentrale leefden en werden geboren, kampen met serieuze gezondheidsproblemen. Ook in west-Europa en ook Nederland is de radio-actieve straling vandaag de dag nog steeds te hoog.

In eerste instantie werd het aantal slachtoffers van de ramp ingeschat op minder dan 10.000. Meer onderzoek wees echter uit dat meer dan 100.000 mensen in korte tijd na de ramp zijn overleden, en meer dan 250.000 mensen er ernstige gezondheidsproblemen aan over hebben gehouden.

De Tsjernobyl ramp

De Tsjernobyl kerncentrale staat in het gelijknamige plaatsje Tsjernobyl, dat ligt ten noorden van Oekraïne, tegen de grens van Rusland aan. In 1986 was dit nog onderdeel van de Sovjet-Unie. Tijdens een controle op 26 april 1986 werd het systeem door een bedieningsfout onbedoeld even gestopt, waardoor temperaturen zodanig hoog opliepen dat de kernreactor ontplofte en het gebouw in brand vloog.

In eerste instantie werd gedacht dat alleen het dak van het gebouw in brand stond, maar dat de kernreactor intact was. Brandweerlieden en medewerkers van de kerncentrale probeerde het vuur te blussen.
Pas na geruime tijd werd geconcludeerd dat de kernreactor was ontploft, na een melding van Zweedse autoriteiten, die een te hoge hoeveelheid radioactiviteit meldden. Hierdoor werden aanwezigen al een veel te lange tijd blootgesteld aan radioactief materiaal.

In de eerste twee dagen zijn 31 brandweerlieden en medewerkers overleden aan deze blootstelling. Zij overleden door brandwonden en interne bloedingen.

Pas op 29 april lieten de Russische autoriteiten weten dat zich een kernramp had voorgedaan. Hierdoor hebben omringende landen, die via de wind ook radioactiviteit in de lucht hadden, niet op tijd maatregelen kunnen nemen. Tot op de dag van vandaag bestempelen critici de Tsjernobyl ramp als een doofpot-affaire.

Tsjernobyl en de gevolgen voor kinderen

Tot op de dag van vandaag, is er nog steeds een te hoge radioactieve straling te meten in de omgeving rondom Tsjernobyl, maar ook in andere delen van Europa.

In Oekraīne worden er vandaag de dag nog steeds gemiddeld 6000 kinderen geboren met hartafwijkingen. Het aantal geboorteafwijkingen is sinds Tsjernobyl met 200% toegenomen. Het aantal aangeboren misvormingen bij kinderen is zelfs met 250% toegenomen.

In Wit-Rusland zijn 85% van de kinderen aangemerkt als Tsjernobyl slachtoffers omdat zij genetische markers hebben geërfd via zieke ouders. Hierdoor is de kans groot dat zo op vroege of late leeftijd te maken krijgen met ziekten zoals kanker, ziektes aan de schildklier en leukemie. De kans is ook groot dat zij dit doorgeven aan hun kinderen.

Tumoren en ziekten

UNICEF deed onderzoek naar de gevolgen van de Tsjernobyl ramp voor kinderen, en concludeerde dat er sprake was van een stijging van 38% in kwaadaardige tumoren, 43% toename in ziekten die te maken hebben met bloedtoevoer en stroming en 63% stijging in ziekten die botten, spieren een weefsel aantasten.

Kinderen die jonger waren dan 5 jaar oud hadden de meeste kans op gezondheidsklachten, waaronder gestagneerde groei, tandproblemen en afwijkingen in het immuunsysteem. Kinderen rond de omgeving van Tsjernobyl hebben 10 keer meer kans op schildklierkanker, omdat de schildklier het meest gevoelig blijkt voor radioactieve straling.

Ook in Nederland, Duitsland en Scandinavië werden inwoners gewaarschuwd voor straling na de kernramp. Zo werd het afgeraden om kinderen in zandbakken te laten spelen, en werd voedsel dat geoogst was op potentieel vergiftigde grond sterk afgeraden. Ook zwangere vrouwen kregen in 1986 een waarschuwing om zich zo min mogelijk bloot te stellen aan de radioactiviteit.

De Tsjernobyl ramp in cijfers

120 Millisieverts. Dit is de gemeten dosis radioactiviteit waar de blussers en medewerkers van de kerncentrale de eerste paar dagen aan werden blootgesteld. Ter vergelijking: tijdens een Röntgenfoto wordt je blootgesteld aan 9 Millisieverts.

50.000 Het totale aantal inwoners van het dorpje Pripjat, 3 kilometer van Tsjernobyl vandaan.

4.000 Het aantal gevallen van schildklierkanker, dat voornamelijk voorkwam bij kinderen en tieners, vlak na de Tsjernobyl ramp.

116.000 mensen werden geëvacueerd in de omgeving een paar dagen tot weken na de explosie. In totaal zouden ruim 350.000 mensen besluiten Oekraïne, Wit-Rusland en Rusland te verlaten.

60.000 Het aantal Russische mensen dat in de 15 jaar na Tsjernobyl is overleden als gevolg van de explosie, volgens een onderzoek van Greenpeace International.

320 jaar. Zo lang zal het volgens autoriteiten duren voordat het gebied weer leefbaar is voor mensen.

1,8 miljard dollar is betaald om de kernreactor weer op te bouwen en de straling zoveel mogelijk in te dammen.

100 Het aantal toeristen dat Tsjernobyl per week bezoekt. Een rondleiding met gids kost tussen de 150 en 500 dollar.

Bron: CBC News

Preppen: wat moet je allemaal in huis hebben bij een noodsituatie?