Beeldschermtijd en slapen: de meeste funeste combinatie voor kinderen
Je denkt vast: ja, weer een artikel over dat beeldschermtijd slecht is voor kinderen, dat weten we nu wel. Klopt. Maar wist je ook dat anno nu de meeste slaapproblemen van kinderen worden veroorzaakt door tablets en telefoons die voor het slapengaan ‘nog even’ gebruikt worden?
Het vakblad Pediatrics publiceerde resultaten van tientallen nieuw onderzoeken naar de relatie tussen beeldschermtijd en het slaapgedrag van kinderen tussen 5 en 17 jaar. En die liegen er niet om: in maar liefst 90 procent van de gevallen waar sprake is van ‘een slaapprobleem’ (te laat naar bed gaan, te weinig slaapuren en slechtere kwaliteit van de slaap) is (te veel) beeldschermtijd de boosdoener.
Interne klok
Licht is de belangrijkste indicator voor onze hersenen om te weten of het tijd is om te slapen of om wakker te zijn. Dat heeft alles te maken met het slaaphormoon, melatonine, dat aangemaakt wordt zodra het donkerder wordt. ‘Juist omdat ogen van kinderen nog niet volledig ontwikkeld zijn, zijn ze veel gevoeliger voor de impact van licht op hun interne klok,’ zo luidt één van de belangrijkste observaties. ‘Pupillen van kinderogen zijn groter en hun lenzen zijn transparanter, waardoor het licht nog harder binnenkomt dan bij volwassenen.
Blauw licht is extra schadelijk
In het bijzonder het blauwe licht dat telefoons en tablets afgeven is extra schadelijk: in de praktijk leidt dat blauwe licht ertoe dat het melatonine-niveau van kinderen tijdens en na schermtijd in de avond soms maar liefst twee keer zo laag is.’ Met andere woorden: buiten is het donker, het is (allang) tijd om te gaan slapen, maar het brein van je kind is allesbehalve moe. Knappe jongen/meisje die daarna lekker in- en doorslaapt – dat gaat niet zo makkelijk. Lees: bijzonder moeilijk.
Neurologische gevolg beeldschermtijd
Dat ‘nog even een filmpje kijken’ voor het slapen niet bevorderlijk is, wisten we ook zonder dat daar tientallen onderzoeken aan gewijd hoefden te worden. De onderzoekers wilden echter ook de neurologische oorzaak vaststellen, vandaar de focus op de relatie en impact van (blauw) licht op kinderogen en de drastische daling van de melatonine-aanmaak. Dat geldt trouwens niet alleen voor het kijken van een filmpje of vlog, maar ook ‘gewoon’ appen kan hetzelfde effect hebben.
Uur beeldschermtijd-vrij (minimaal)
Het advies is om kinderen minimaal een uur voordat ze moeten gaan slapen niet meer in aanraking te laten komen met tablets of telefoons. Voor optimale nachtrust houd je bovendien de kamer van je kind vrij van telefoons, televisie, games en ander elektronisch vertier.
Naast het slaapgedrag, heeft ook het cognitieve en het sociale functioneren van je kind behoorlijk te lijden onder (te) veel beeldschermtijd. Niet leuk om te lezen, wel heel nuttig.