Sabine van der Spoel Ouderschap Vandaag, 13:04

Leestijd: 5 minuten

Hoe kun je volgens psycholoog de balans vinden tussen het moederschap en carrière?

Voor veel vrouwen is het onvermijdelijk dat ze na hun zwangerschapsverlof weer aan het werk moeten. Het kan fijn zijn om weer wat voor jezelf te doen, maar tegelijkertijd kan het knap lastig zijn om de knop om te zetten. Hoe combineer je het moederschap met je carrière?

Terugkeren naar het werk na je zwangerschapsverlof is een grote uitdaging, weet psycholoog Karianne van Vliet. “Veel vrouwen hebben het gevoel dat ze moeten werken alsof ze geen moeder zijn en moeder moeten zijn alsof ze niet werken.” 

Meer spanningen, minder energie 

De mentale belasting die het ouderschap met zich meebrengt, is zeker in het eerste jaar heel groot. “Dit kan voor spanning zorgen, want je energiebalans is veranderd. Als moeder heb je minder energie om op dezelfde manier te werken zoals je eerder deed.” De combinatie van je carrière, de zorg voor een baby en de mentale belasting van het ouderschap kan voelen als een dubbele taak. 

“Veel vrouwen die terugkeren naar de werkvloer hebben het gevoel dat er te veel van hen wordt verwacht, waardoor ze in de zesde versnelling gaan functioneren. Er zijn echter maar weinig mensen die dit lang volhouden.” Van Vliet plaatst daarbij de kanttekening dat dit heus niet voor elke vrouw geldt, maar dat er wel veel vrouwen zijn die hierdoor meer moeite krijgen met hun emotieregulatie. “Als jij veel spanning ervaart, dan zitten je emoties ook sneller hoog. Je hebt minder reserves. Het kan daardoor zijn dat je dingen doet waar je eigenlijk helemaal niet achter staat als moeder. Je bent bijvoorbeeld minder geduldig met je kind dan je zou willen. Ook hoor ik vaak dat er meer conflicten tussen partners ontstaan, omdat ze allebei overbelast zijn.” 

Prioriteiten stellen 

De terugkeer naar de werkvloer is gelukkig niet alleen kommer en kwel. Van Vliet wil benadrukken dat er ook een positieve kant is die erg onderbelicht is. “Er heerst een soort mythe rond het moederbrein. Er treden inderdaad veranderingen op in het brein van een moeder die van invloed zijn op het zorggedragen van een moeder, maar er vindt géén cognitieve achteruitgang plaats. Het moederschap brengt juist nieuwe, handige vaardigheden met zich mee. Moeders werken vaak veel efficiënter. Zeker na de periode van slaapgebrek. Ze zijn dan vaak veel scherper op wat prioriteit heeft, waardoor ze hun tijd handiger kunnen indelen, iets wat belangrijk voor hen is, omdat ze ook vaak minder tijd hebben.” 

Omgaan met het schuldgevoel 

Vrouwen die net moeder zijn geworden en weer aan het werk gaan, ervaren vaak een schuldgevoel. “Het schuldgevoel gaat vaak over het feit dat je op het werk bent en niet bij je kind, maar dat schuldgevoel is meestal niet terecht. Kinderen worden vaak ondergebracht bij een vader, een oma of de kinderopvang waar immers goed voor hen wordt gezorgd.” De psycholoog begrijpt dat veel moeders toch met dit gevoel struggelen, maar hoopt dat ze dit gevoel los kunnen laten. “Je kind is veilig, je bent dus eigenlijk helemaal niet ‘schuldig’ aan iets.” 

De balans vinden

Het kan erg complex zijn om de balans te vinden tussen het moederschap en je carrière (en dan heb je ook nog eens tijd voor jezelf nodig). Hoewel elke situatie uniek is, deelt Van Vliet een aantal tips waar veel moeders wat aan kunnen hebben.

1. De juiste tijdverdeling

Om een goede balans te vinden, is het goed om te kijken naar hoe je je tijd verdeelt.
“Vraag jezelf af of de manier waarop jij je tijd indeelt, wel past bij je huidige situatie.” Voor de een is dat makkelijker dan voor de ander. Sommige moeders moeten natuurlijk gewoon weer werken, maar denk daardoor niet dat je geen opties hebt, want soms kan het heel goed zijn om te erkennen dat je wat meer hulp in moet schakelen. Dat kan de hulp van een familielid zijn, maar het kan ook om betaalde hulp gaan. “Zie dit niet als een zwakte, het moederschap is een levensfase waarin hulp vragen normaal is.” 

2. Evalueer je carrière

Vraag je af of het werk dat je doet nog wel bij je past. “Het moederschap kan een verschuiving betekenen in je waarden en prioriteiten. Het kan dus ook zijn dat je erachter komt dat je carrière niet meer bij je huidige situatie past.” Als voorbeeld geeft Van Vliet dat zij er zelf achter kwam dat loondienst niet meer bij haar paste. Ze ging als zelfstandige aan de slag, waardoor ze haar tijd beter kon indelen.  

3. Stel grenzen 

Om de balans te behouden, is het belangrijk om grenzen te stellen op het werk. “Ga naar huis wanneer je vrij bent en kijk kritisch naar je takenpakket. Misschien doe jij wel dingen die hier helemaal niet in thuishoren. Dit kan lastig zijn als dat betekent dat je moet overwerken, want je moet wel gewoon naar de opvang om je kind op te halen.” 

4. Maak tijd voor jezelf

“Tijd voor jezelf is onderdeel van goed moederschap,” stelt Van Vliet. “Veel moeders voelen zich schuldig als ze iets voor zichzelf doen, want ze hadden ook tijd met hun kind kunnen doorbrengen. Maar zo moet je het niet bekijken. Het ouderschap is heel bijzonder en mooi, maar het is ook een emotioneel uitputtende taak. Om dat aan te kunnen, heb je tijd voor jezelf nodig om op te laden.” 

Karianne van Vliet 

Karianne van Vliet, GZ-psycholoog bij psychologiepraktijk Nieuw Leven, beschrijft de overgang naar het ouderschap als een van de meest ingrijpende processen uit haar leven. Met de cursussen die ze aanbiedt via Matrescence Psychologie, wil ze (aanstaande) ouders ondersteunen om deze transitie zo soepel mogelijk te laten verlopen.”

Moederschap en werk

Hieronder vind je een aantal linkjes naar artikelen die je advies of inspiratie kunnen geven over de combinatie van werk en het moederschap.

1. ‘Ik ben er niet voor mijn kind’: Zo ga je als werkende ouder om met schuldgevoelens volgens gezinscoach.
2. Robyn (26) wil een baby, maar haar vriend wil dat ze fulltime blijft werken: ‘Gaat me opbreken’.
3. Werk en een jong gezin combineren: hoe doet iedereen dat toch? Oudercoach geeft advies.
4. Audrey wil 6 maanden na haar bevalling niet alweer aan het werk gaan: ‘Mijn vriend denkt er anders over’.

Paula: ‘De kolfruimte op mijn werk is te smerig voor woorden’