Nikki Veerbeek Baby 22 mei 2024, 11:24

Leestijd: 3 minuten

Per direct een adoptiestop in Nederland: 5 vragen en antwoorden

Een kind uit het buitenland adopteren mag niet meer. Dat heeft demissionair minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) bekendgemaakt. De adoptiestop gaat per direct in. We beantwoorden vijf vragen over dit besluit.

Lopende procedures gaan voorlopig wel door. „Dit was niet het besluit dat de minister had willen nemen”, zegt een woordvoerder. Weerwind wilde zelf toe naar een ‘aangescherpt systeem’ waarin adoptie uit het buitenland nog wel mogelijk is. „Maar de wens van de Kamer is anders.”

Vragen en antwoorden over de adoptiestop

1. Hoe is de adoptiestop tot stand gekomen?

Adoptie uit het buitenland staat al jaren onder druk. In 2021 werd het al eens opgeschort na een vernietigend rapport over misstanden. Daarna werd adoptie uit acht landen alsnog mogelijk (de Filippijnen, Hongarije, Lesotho, Taiwan, Thailand, Zuid-Afrika, Bulgarije en Portugal).

Het besluit van Weerwind van een definitieve stop volgt op een motie van de SP om adoptie uit het buitenland op termijn te stoppen. Het voorstel kreeg vorige maand een meerderheid in de Tweede Kamer. De Kamer vroeg het kabinet vorige maand daarop om een „afbouwpad” te ontwikkelen. Dat verzoek volgde op een onderzoek waarin stond dat de overheid is „tekortgeschoten in het tegengaan van adoptiemisstanden”.

2. Hoeveel adopties uit het buitenland waren er per jaar?

Het aantal adopties uit het buitenland was al fors afgenomen, blijkt uit cijfers van de stichting Fiom die onder meer over adopties gaat. Twintig jaar geleden gebeurde dat nog meer dan duizend keer per jaar, in 2021 was het aantal teruggelopen tot 77. Misstanden in het verleden en betere omstandigheden in de herkomstlanden zouden meespelen. 

3. Wat zijn de reacties op de stop?

Voorzitter Inez Teurlings van de Stichting Interlandelijk Geadopteerden (SIG) noemt de adoptiestop ‘verschrikkelijk en onbegrijpelijk’. „Dit is heel slecht nieuws voor kinderen die niemand meer hebben. Zij hadden een mooie toekomst kunnen krijgen in Nederland, maar die kans wordt hen nu ontnomen.”

Dat er per direct een stop komt, is volgens Teurlings niet uit te leggen. Ze vermoedt dat Weerwind, die tot nu toe volgens haar juist „heel zorgvuldig” te werk is gegaan op het adoptiedossier, is gezwicht voor de aanhoudende druk. „De SP heeft eindelijk gewonnen.”

De adoptiestop heeft volgens het SIG-bestuurslid ook diplomatieke consequenties. „Dit besluit druist in tegen allerlei internationale verdragen. Feitelijk gezien stappen we uit het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind”, stelt Teurlings. „Een regelrechte schoffering van de landen waar we die verdragen mee hebben gesloten.”

Defence for Children Nederland zegt juist zeer verheugd over Weerwinds besluit te zijn. „Bij interlandelijke adoptie zijn misstanden nooit volledig uit te sluiten, dus dan kun je het maar beter niet doen”, zegt een woordvoerster. De kinderrechtenorganisatie vindt het ‘heel fijn’ dat er per direct geen nieuwe aanvragen gedaan kunnen worden en dat er werk wordt gemaakt van een afbouwplan. Verder wijst de woordvoerster op het belang van „goede steun in de zoektocht naar identiteitsherstel” voor geadopteerden die schade hebben ondervonden van hun adoptie.

4. Wat gaat er verder gebeuren?

Weerwind gaat nu met adoptie-organisaties praten over de ontmanteling van het systeem en wil in september met een uitgebreider plan komen. Een deel moet hoe dan ook blijven, weet hij al, zoals archieven met dossiers.

5. Wat zijn nu de opties voor Nederlanders die geen kinderen kunnen krijgen? 

Nederlanders die zelf geen kinderen kunnen krijgen, kunnen nog steeds kiezen voor pleegouderschap of binnenlandse adoptie.

Een positieve zwangerschapstest, maar onbedoeld zwanger? Dit zijn je opties