Redactie Zwanger 11 aug 2021, 16:00

Leestijd: 7 minuten

9 x hoe je een bevalling zo ‘gemakkelijk’ mogelijk kan laten verlopen

Waarschuwing: (de kop boven) dit artikel gaat tot fronsende wenkbrauwen, scheve gezichten en wellicht zelfs uitzinnige kreetjes leiden. Nee gekkie, natuurlijk is er niet zoiets als een lijstje met do’s en don’ts waarmee een ‘makkelijke’ bevalling gegarandeerd is.

As if.

Bevalling

Maar er zijn wel een paar tips waarmee je bevalling misschien niet per se gemakkelijk, maar waarschijnlijk wel minder pijnlijk zal zijn. Totdat ik zelf zwanger was vroeg ik zelden (lees: nooit) aan mijn moedervriendinnetjes hoe hun bevalling gegaan was. Noem het desinteresse – en dat was het ook.

Inknippen en morfinepompjes

Toen ik zwanger was, sloeg die desinteresse om in overmatige nieuwsgierigheid en wilde ik juist alles weten over weeën, uitscheuren, inknippen, ruggenprikken en morfinepompjes. Van alle moedervriendinnen om me heen was er maar eentje die over haar bevalling sprak als iets dat – dare we say it – ‘eigenlijk best wel meeviel’. Daarom belde ik haar om de zoveel weken, meestal na enkele horrorverhalen over bevallingen die drie dagen geduurd hadden om vervolgens toch in een keizersnede te eindigen, om voor de zoveelste keer haar ‘fijne’ bevallingsverhaal te horen. Zo zou het bij mij ook gaan, nam ik me stellig voor.

Yeah right. Lang verhaal kort: zo ging het dus wel. Hoewel ik na afloop bevallen heus niet acuut toevoegde aan mijn lijstje ‘lievelingsbezigheden in het weekend’, viel mijn bevalling qua pijn behoorlijk mee. Dat brengt mij bij de vraag die nu op al onze lippen brandt: hoe kwam dat?

Deze simpele vraag legde ik voor aan twee verloskundigen met samen bijna eenderde eeuw ervaring op zak: Marieke van Luin en Imke van Soest. Ik vroeg hen naar ge- en verboden tijdens je zwangerschap (1) en do’s en don’ts tijdens de bevalling (2) die een bevalling vergemakkelijken. Of in ieder geval niet vervelender maken. En dus presenteren wij:

1. Doe een zwangerschapscursus

Kennis is macht, zoiets. Weten wat je precies te wachten staat (vooral bij de eerste bevalling) kun je natuurlijk nooit, maar bij zwangerschapscursussen krijg je een aantal handvatten aangereikt die bijzonder nuttig zijn. Denk aan ademhalingstechnieken (belangrijk!) en houdingen. Als je dit soort praktische hulpjes van te voren goed geoefend hebt, kun je er tijdens de bevalling makkelijker naar teruggrijpen. Instructies van de verloskundige klinken je bekend(er) in de oren. Veel vrouwen zeggen dat door dit soort dingen van te voren te weten, ze tijdens de bevalling beduidend minder stress ervaarden.

2. Zwangerschapscursus 2.0: HypnoBirthing

HypnoBirthing gaat in op het leren ontspannen en het loslaten van angsten en/of beperkende gedachten. Tijdens de cursus leer je middels ademhalingstechnieken, visualisatie en ontspanning je lichaam goed kennen. waardoor je tijdens de bevalling goed met je lichaam kan samenwerken.

3. Zwangerschapscursus 3.0: Haptonomie

Haptonomie richt zich op de kunst van het aanraken en voelen – luisteren naar wat je lijf wil en nodig heeft. Vragen als ‘wat vind ik fijn en wat vind ik niet fijn? Hoe maak ik contact met m’n eigen gevoelens en met mijn baby’ passeren de revue. Hoewel minder voorkomend, zijn er ook vrouwen die deze vragen (en met name de antwoorden erop) tijdens de bevalling van pas vinden komen. Het helpt ze tijdens het proces meer in contact te staan met hun eigen gevoelens en emoties, waardoor ze ook beter kunnen aangeven waar ze behoefte aan hebben (en waaraan juist niet).

4. Stel een geboorteplan op

‘Voelde ik me tijdens de bevalling gehoord? Had ik inspraak in hoe dingen gingen?’ Het zijn cruciale zaken die mede bepalen hoe een vrouw haar bevalling ervaart. Op zich is het op papier zetten van bepaalde zaken niet eens de essentie, maar het feit dat je vóór de bevalling over bepaalde praktische zaken, wensen en behoeften praat – en bedenkt hoe je dingen het liefst zou zien gaan – is heel belangrijk. Echter: denken dat je door een geboorteplan ook controle over je bevalling hebt is natuurlijk een illusie – het blijft een natuurproces. Dat kan bij sommige vrouwen voor teleurstellingen zorgen. Maar juist het bespreekbaar maken en onderzoeken waar de vragen en angsten zitten, helpt enorm in je voorbereiding op de bevalling (en geeft een bepaalde vorm van rust).

5. Blijf lekker bewegen

Als je gewend bent om regelmatig te bewegen en/of te sporten, blijft dat vooral doen. Dat kan in principe tot veertig weken, zolang je het zelf prettig blijft vinden. Natuurlijk is er een verschil tussen sporten die 100% ‘veilig’ zijn (zwemmen, wandelen) en sporten waarbij je buik (lees: baby) kwetsbaarder is, zoals hockey en judo. Als regel mag je hartslag sowieso niet boven een bepaalde grens uitkomen tijdens het sporten (vooral voor fanatieke sporters is dit belangrijk). Ook ben je als je zwanger bent blessuregevoeliger.

10x dit vertelt niemand je over seks na de bevalling

Sporten en bewegen zorgt ervoor dat je lichaam in conditie blijft en je spieren sterk blijven. Vrouwen die tijdens hun zwangerschap blijven bewegen, hebben makkelijkere bevallingen én herstellen naf afloop beter; dat is bewezen.

Let wel: als je voor die tijd niet zo van het bewegen was maar tijdens je zwangerschap toch iets wil doen, dan is het verstandig iets speciaal voor zwangere vrouwen te zoeken. Denk aan Zwanger & Fit of speciale groepslessen in de sportschool. In principe mag elke sport (met uitzondering van vechtsporten) en nogmaals: zolang het prettig blijft voelen. Denk bij sporten niet meteen aan enorme inspanning: een stuk buiten wandelen is ook een prima vorm van sportieve beweging.

6. Zwangerschapsyoga & pilates

Aansluitend op #5: qua beweging vinden veel zwangere vrouwen – met name vanaf het tweede trimester – zwangerschapsyoga- of pilates heel prettig. Naast een rustgevende manier van sporten leer je tijdens deze lessen ook hoe je het best kunt ‘ontspannen in de pijn’ (met name bij yoga).

Een korte uitleg: oxytocine is het stofje dat tijdens de bevalling onder andere zorgt voor spiersamentrekkingen (weeën). Adrenaline komt op haar beurt vrij bij angst en stress, en remt deze oxytocine af – waardoor de bevalling als het ware stagneert. Het gevolg: je hebt nog wel de pijn van de weeën, maar ervaart niet het ‘nut’ ervan. Tijdens yoga en pilates leer je – net als bij een cursus mindfullness, haptonomie en HypnoBirthing trouwens – hoe je moet ontspannen en daarmee de adrenaline op afstand te houden, in verschillende (gekke) lichaamshoudingen.

7. Goede voeding is belangrijk

Veel vrouwen denken dat ze gezond eten, maar dat blijkt in de praktijk vaak toch tegen te vallen. Zorg ervoor dat je tijdens je zwangerschap – maar eigenlijk gewoon altijd – 200 gram groenten en twee stuks fruit per dag eet. Je baby eet wat hij nodig heeft, het is belangrijk dat jij op jouw beurt goed voor jezelf blijft zorgen. Te weinig of ongezonde voeding zorgt ervoor dat je spieren sneller uitgeput raken en je sneller moe bent: precies datgene waar je tijdens je bevalling liever niet mee geconfronteerd wil worden. Plus: door goed te blijven eten herstel je na de bevalling ook sneller.

8. Slaap is minstens zo belangrijk

En ja, we weten dat dat vooral in de laatste weken makkelijker gezegd dan gedaan is. Maar probeer echt zo veel mogelijk je rust en slaap te pakken, vooral als de bevalling dichterbij komt. Juist dan, als je verlof hebt. Voor vrouwen die thuis al een kind rond hebben lopen is dit vaak een mission impossible, maar vraag indien mogelijk hulp van een (schoon)ouder, oppasmeisje of buurvrouw, al is het maar voor een uurtje. En nee, als je overdag een dutje doet betekent dit niet dat je ‘s nachts minder slaapt.

9. Intieme oefeningen baren kunst

De uitdrukking ‘oefening baart kunst’ was zelden zo toepasselijk als in dit geval. In dit geval gaat het om twee oefeningen: de perineum massage en de epi-no. De eerste heeft haar nut wetenschappelijk bewezen, van de tweede is nog niet bekend wat de gevolgen van deze oefening op de lange termijn voor de spieren kunnen zijn. Wat ze gemeen hebben is dat ze je lichaam – en vooral daar waar de kunst gebaard moet worden – goed voorbereiden op wat komen gaat.

De perineum massage
Juist: een massage van de perineum – het gebied tussen de vulva en de anus. Vooral bij je eerste bevalling wordt dit door veel verloskundigen aangeraden. Er bestaan speciale oliën voor,zonder gekke stoffen die je zonder risico gewoon vaginaal kunt gebruiken. En ja, het werk echt: het regelmatige masseren zorgt ervoor dat de huid en spieren rond de vagina makkelijker meegeven wanneer ze tijdens de bevalling opgerekt worden.

De epi-no (episiotomie-no)
‘Epi’ in epi-no staat voor episiotomie – juist, het beruchte ‘knipje’. Met andere woorden: door er ‘no’ achter te zetten wordt duidelijk wat dit apparaatje beoogt te doen: voorkomen dat je tijdens de bevalling ingeknipt moet worden. Gebruik van de epi-no wordt vanaf week 36 aangeraden (15-20 minuten, max. 2 keer per dag). Je brengt een balletje bij jezelf naar binnen dat je telkens iets groter oppompt, waardoor je de vaginale opening en het perineum oprekt (precies wat tijdens de bevalling ook gebeurt). Over het algemeen neemt men aan dat gebruik van de epi-no de kans op uitscheuren en de noodzaak tot inknippen tijdens de bevalling verkleint.

3 fijne ontspanningsoefeningen voor je kind om makkelijker in slaap te vallen